۱. «وجودِ نادیده» در روانشناسی
- مفهوم Invisibility Syndrome در روانشناسی اجتماعی (پژوهشهای Franklin & Boyd-Franklin).
- مکانیزمهای ادراکیِ دیدهشدن و نادیدهماندن در نظریهی توجه (Kahneman؛ Attention and Effort).
- مرگ نمادین در روانشناسی هویت: مرگ بدون مرگ (Erikson؛ Identity and the Life Cycle).
۲. مرگ نمادین در جامعهشناسی
- روایت حذفشدگی در ساختارهای اجتماعی (Judith Butler – Frames of War).
- چگونه فرد بدون حذف فیزیکی، از نقشه جهان پاک میشود؟
- نقش جامعه در ثبت یا انکار وجود افراد.
۳. «چگونه جهان از زندهبودن من باخبر میشود؟»
- تبیین مدل شناختی «نشانهگذاری خود» (Goffman – Presentation of Self).
- معادله دیدپذیری: حضور + نشانه + تکرار + اعتبار.
- سازوکار مغز در تشخیص یک انسان بهعنوان «موجود قابلتوجه» (Petersen & Posner؛ شبکههای توجه).
۴. روایتسازی برای هویت
- مدل روایی McAdams در ساخت هویت.
- چگونه داستانهای شخصی، وجود ما را برای دیگران قابل مشاهده میکنند؟
- مرگ روایی: زمانی که روایت خاموش میشود چه اتفاقی برای برند شخصی میافتد؟
۵. برندینگ شخصی بهعنوان مقاومت در برابر نادیدگی
- تعریف علمی برند شخصی (Peters؛ Harvard Business Review).
- چرا انسانها در عصر شبکههای اجتماعی به آتشفشان دیدهشدن تبدیل میشوند؟
- خطاهای شناختی رایج در خود-برندسازی (Dunning–Kruger و Availability Bias).
۶. «من» بهعنوان سیگنال
- هویت = مجموعهای از سیگنالهای قابل پردازش توسط دیگران.
- مغز انسان چگونه سیگنالهای معتبر را از جعلی تشخیص میدهد؟
- نقش پیوستگی، تکرار و ثبات در تثبیت هویت.
۷. ابزارهای عملی برای دیدهشدن
- نقشه هویتی: ارزشها، مهارتها، رفتارهای قابل مشاهدهسازی.
- ساخت لایههای قابل انتشار (Content Layers Model).
- انتخاب مدیوم: صدا، تصویر، متن، حضور فیزیکی.
۸. تکنیکهای جلوگیری از «مرگ رسانهای»
- چرا برخی انسانها در شبکهها از بین میروند؟ تحلیل براساس دادههای Pew Research.
- چگونه چرخه توجه کوتاهمدت جهان را شکست بدهیم؟
- روش نگهداشت توجه: novelty + contrast + consistency.
۹. معماری روایت برند
- ساخت قوس داستانی برای هویت (بر پایه Dramatic Arc).
- نقطه شروع: چرا هستم؟
- نقطه بحران: چرا نادیده گرفته میشوم؟
- نقطه بازگشت: چگونه جهان از زنده بودنم باخبر میشود؟
۱۰. تمرینهای عملی
- نوشتن وصیتنامه هویتی: اگر امروز بمیرم، چه چیزی از من باقی میماند؟
- طراحی «ردپاهای هویتی»: عناصر قابل کشف که حضور تو را ثابت میکنند.
- نقد گروهی: چرا فلان فرد از نظر مخاطب «زنده» است و دیگری «نامرئی»؟
۱۱. ساخت نقشه دیدهشدن
- استخراج ریسکفاکتورهای نادیدگی.
- طراحی مسیر ۹۰ روزه برای دیدهشدن مؤثر و معتبر.
- سنجش هویت: چه چیزهایی واقعاً کار میکنند؟