نمایش›بازگشت شرلوک هولمز: نشانه‌ی انتقام

یادداشت کارگردان:
دایره المعارف داستان های پلیسی، شرلوک هولمز (که تلفظ صحیح نام او، «شِرلاک هومز» است) را بزرگ ترین کارآگاه در عرصه‌ی ادبیات و احتمالا مشهورترین مخلوق ادبی همه‌ی اعصار می‌خواند. نام شرلوک هولمز در کتاب رکوردهای جهانی گینس، به عنوان شناخته شده ترین شخصیت خیالی در تاریخ ثبت شده است.
سِر ایگناتیوس آرتور کانن دویل (۱۸۵۹-۱۹۳۰) نویسنده و پزشک اسکاتلندی، خالق کرکتر هولمز است که پرسوناژ محبوب او در چهار رمان بلند و ۵۶ داستان کوتاه، حضور پررنگ دارد. در اکثر قصه ها، ماجراهای هولمز از زبان دستیار و دوست وفادارش دکتر جان واتسن که پزشک نظامی بازنشسته‌ای است، روایت می‌شود.
تاکنون اقتباس های بسیاری از رمان ها و داستان های کوتاه دویل به چاپ رسیده، روی صحنه رفته و یا در قاب تلویزیون یا سینما نمایش داده شده است. از مشهورترین بازیگرانی که نقش این کرکترها را ایفا کرده اند می توان به بازیل رتبون، پیتر کوشینگ، کریستوفر لی، راجر مور، کریستوفر پلامر، مایکل کین، واسیلی لیوانف، جرمی برت، رابرت دانی جونیور، بندیکت کامبربچ، یان مک کلن، جانی لی میلر، دیوید تیولیس و... در نقش هولمز و نایجل بروس، بن کینگزلی، رابرت دووال، دیوید برک، ادوارد هاردویک، جود لاو، مارتین فریمن، لوسی لیو و... در نقش واتسن، اشاره نمود.
از نگاه شخصی، شرلوک هولمز همواره یکی از قهرمانان دوران کودکی ام بود و تا به یاد می آورم به خاطر علاقه بسیار به او، از همان سنین سریال‌های شبکه‌ی گرانادا (با بازی نوستالژیک جرمی برت فقید و دوبله‌ی خاطره انگیز زنده یاد بهرام زند) را از تلویزیون دنبال می‌کردم و تمامی داستان های مکتوب و ترجمه شده ی کانن دویل را نیز جمع آوری کرده بودم. تا این که پس از ورود به عرصه ی تئاتر، آرزوی بازی در نقش هولمز در ذهنم جان گرفت و سرانجام پس از تهیه ی نسخه ی انگلیسی نمایشنامه ای به نام «شرلوک هولمز: آخرین ماجرا» اثر استیون دیتز (که با ترجمه ی اینجانب توسط نشر جغد به چاپ رسیده است)، برگردانی متن به فارسی و بازنویسی نهایی، در سال ۱۳۹۴ تصمیم به کارگردانی و اجرای این اثر گرفته و نقش هولمز را نیز ایفا نمودم تا این رویای دیرینه به واقعیت بپیوندد. «شرلوک هولمز: آخرین ماجرا» در زمستان ۱۳۹۶ و برای اولین در ایران، در آمفی تئاتر هنرستان هنرهای زیبا در اصفهان، به روی صحنه رفت.
و اما نمایشنامه ی «بازگشت شرلوک هولمز: نشانه ی انتقام» اثری تالیف شده و اقتباسی است که روایت داستانش دقیقا از زمانی آغاز می شود که «شرلوک هولمز: آخرین ماجرا» به پایان رسیده و علی رغم این که قصه ای مستقل دارد، به نوعی دنباله ای بر نمایش اول و در اصل نسخه ی دوم آن تلقی می شود. این نمایشنامه در واقع اقتباسی تلفیقی از پنج داستان مهم شرلوک هولمز است که شامل رمان بلند «نشانه ی چهار» و داستان های کوتاه «خانه ی خالی» «چارلز آگوستوس میلورتن» «ناپدید شدن لیدی فرانسیس کارفکس» و «موکل سرشناس» می باشد. ضمن این که در نگارش اثر، از جزییات و نکات ذکر شده در ده ها داستان دیگر کانن دویل نیز بهره گرفته شده و از برخی دیالوگ ها و مضامین سریال شرلوک هولمز (محصول شبکه ی گرانادا)، سریال«شرلاک» (محصول شبکه ی بی.بی.سی) و دوگانه ی «گای ریچی» نیز استفاده شده است. شایان ذکر است به منظور وفاداری به آثار تصویری ساخته شده از این پرسوناژ و یادآوری فضای نوستالژیک برای مخاطب، موسیقی های کار از آلبوم موزیک متن سریال گرانادا ساخته‌ی «پاتریک گاورز» به عنوان مرجع و قطعاتی از «هانس زیمر» «دیوید آرنولد» و «مایکل پرایس» به عنوان مکمل، انتخاب شده است.
بازگشت شرلوک هولمز: نشانه ی انتقام به عنوان دوازدهمین تولید گروه، چهارمین اثر در ژانر معمایی-جنایی و هشتمین اثر رسمی کارگردان پس از اجرای نمایش های کمدی ارتفاعات: تراژدی مونگولفیه، شرلوک هولمز: آخرین ماجرا، این آب آشامیدنی نیست، جوخه ی حکم، کوری، هرکول پوآرو: راز جنایت در تعطیلات آخر هفته و آرمان، حنا، آزی، حسام یا: نظریه ی کشش سطحی، در کلان شهر اصفهان است.

بر اساس داستان های کوتاه سر آرتور کانن دویل