صادق خاتم پور تئاتر

"تئاتر جایگاه خود را بازنخواهد یافت،مگر آنکه بقایای واقعی رویا ها را برای تماشاگرش مهیا کند"
آرتو_1932

سایه در تاریکی مطلق

برای ایجاد سایه،به چشمه ی نور و یک جسم نیاز داریم تا بتوان سایه ای را ببینیم؛نویسنده ای که خود با پلاتش جسم را به وجود آورده بود اما چشمه ی نور(کارگردان)اصلا وجود نداشت، پس بنابراین جسم(پلات)به خودی خود سایه را نمایان ... دیدن ادامه ›› نمی کند.

از جزئیات متن نمایشنامه عبور می کنم با تمام نقص هایی که در آن وجود داشت و پکیج منحصر به فردی ارائه و تدوین نشد،اما معتقدم که نویسنده؛ایده پرداز و دیالوگ نویس مستعدی است.

اول اینکه پلات به دست دراماتورژ و کارگردان به یک پیراهن صدتیکه تقسیم شده بود و هر کدام را جایی انداخته،که شاید به زحمت ما فقط در حد چند تیکه از این لباس را دیدیم و بقیه ی لباس اصلا کجا پرتاب شده بود که لااقل بتوانیم یک پیراهن بدقواره که به قامت ایده بنشیند را ببینیم،در کار نبود.

برای دراماتورژی به دو بُعد فضا و زمان نیاز هست که بتوان نمایش و تماشاگر را به یک هم زمان بودگی رساند اما در این نمایش فقط بُعد زمان برای تماشاگر در حد یک واقعه ی ژورنالیستیِ سطحی نمایان گردید.(جنبش می تو"me too")
و بُعد فضا که مکمل زمان است شکل نگرفت و تماشاگر دچار تزلزل می شد زیرا عواطف آن حتی به درگیری نمی رسید و در سطح صرفا شناور بود.

در کارگردانی،دیالکتیک بازیگر و صحنه اصلا شکل نگرفته بود برای همین همه ی بازیگران اُور ری اکت(Overreact) و تصنعی بودند چرا که بدن آن ها چیز دیگری غیر از کنش شان بود؛بدن و گفتار به هم بودگی نرسیده بودند به همین علت،حرکات تصنعی جلوه می کرد البته از شخصیت هایی که پرداخته نشده بودند و اصلا چرایی آن ها را در صحنه متوجه نمی شدیم که یکی از این شخصیت ها لوله کش بود،بگذریم.

گروتفسکی در کتاب بی چیز به اینکه آیا تئاتر باقی مانده است یا نه!
این چنین می گوید:
"حالا ببینیم تئاتر برای کارگردان چیست؟
کارگردان ها کسانی هستند که پس از ناکامی در دیگر حوزه های تئاتری،به کارگردانی روی می آورند.
مثل:
١)منتقدی که فقط می توانسته درباره تئاتر بنویسد و مدت ها عقده ی تئاتر کارکردن داشته است.
٢)استاد ادبیات بسیار حساسی که به اندازه کافی گرفتاری های آکادمیک دارد،اما خود را در کارگردانی هم صاحب صلاحیت می داند البته او می داند درام چیست،اما مگر تئاتر برای او جز اجرای یک متن معنای دیگری هم دارد؟"

خاتم پور/یک تماشاگر