مزۀ هویت در گنبدکاووس؛ شکلات شیر شتر و کشک زرد چگونه دل یک محقق را بردند؟

تیوال(گردشگری)، در سفر چندروزه دکتر حجت بقایی به گنبدکاووس، هوا آمیخته بود با بوی دامداریهای محلی و شور و شوق تولیدکنندگانی که امیدوار بودند صدای محصولاتشان شنیده شود.
او برای یک مطالعه میدانی تحقیق و توسعه به منطقه آمده بود، اما آنچه در این بازدید توجهش را جلب کرد، تنها داده‌های علمی نبود؛ بلکه دو محصول شگفت‌انگیز بود که گویا هویت غذایی اقوام گنبد را در خود جمع کرده‌اند: "شکلات شیر شتر" و "کشک زرد سیستان".
دکتر بقایی با نگاهی دقیق به روند تولید شکلات شیر شتر، می‌گوید که ابتدا انتظار محصولی ساده‌تر را داشته، اما با دیدن تکنیکهای محلی و دقت تولیدکنندگان شگفت‌زده شده است: «واقعیت این است که تصور نمی‌کردم این‌همه ظرفیت پنهان در استفاده از شیر شتر وجود داشته باشد. وقتی طعم شکلات را چشیدم، فهمیدم با یک محصول معمولی طرف نیستیم. این شکلات می‌تواند یک برند جهانی باشد؛ سالم، متفاوت و ریشه‌دار در اقلیم منطقه.»
در بخش دیگری از بازدید، وقتی ظرفهای بزرگ کشک زرد دَم‌کشیده و خشک‌شده را دید، لبخندش عمیق‌تر شد. او با دقت هر قطعه را نگاه می‌کرد و می‌گفت:
«کشک ... دیدن ادامه ›› زرد برای من یک کشف بود. این رنگ طلایی، این طعم تند و اصیل… انگار بوی ادویه جات سیستان در این محصول موج می‌زند. وقتی یک محصول این‌قدر هویت دارد، یعنی قابلیت تبدیل شدن به یک نشان جغرافیایی غذایی را دارد.»
او اضافه می‌کند که جهان امروز تشنه محصولات بومی و داستاندار است و کشک زرد دقیقاً همان محصولی‌ است که می‌تواند در بسته‌بندی استاندارد، گردشگران و بازارهای تخصصی غذا را به خود جذب کند.
در ادامه گفتگو، دکتر بقایی توضیح می‌دهد که هر دو محصول قابلیت آن را دارند که محور گردشگری تغذیه در گنبدکاووس شوند:
«گردشگری تغذیه یعنی مردم برای تجربه یک طعم منحصر‌به‌فرد سفر کنند. وقتی شکلات شیر شتر و کشک زرد چیزی ارائه می‌کنند که هیچ جای دیگر دنیا مشابهش نیست، یعنی گنبدکاووس می‌تواند مقصد غذایی شود.»
او تأکید می‌کند که این دو محصول نه‌تنها جذابیت گردشگری دارند، بلکه می‌توانند صنعت غذایی منطقه را تکان بدهند:
«اگر این ظرفیتها جدی گرفته شوند، ما شاهد ایجاد مشاغل جدید، افزایش سرمایه‌گذاری و ثبت برندهای معتبر خواهیم بود. گنبدکاووس با همین دو محصول می‌تواند وارد مسیر توسعه‌ای شود که هم فرهنگی است و هم اقتصادی.»
سفر تحقیقاتی دکتر بقایی به منطقه با این جمله به پایان رسید:
«من برای جمع‌آوری داده آمده بودم، اما از گنبد با دو گنج غذایی بازمی‌گردم؛ دو محصول که اگر درست معرفی شوند، آینده صنایع غذایی این منطقه را دگرگون خواهند کرد.»
+++