اکتای براهنی فعال هنری

اکتای براهنی | فیلمساز جسور و صدای تازه سینمای ایران

مقدمه

اکتای براهنی (متولد ۱۳۵۳، تبریز) یکی از کارگردانان نسل جدید ایران است که آثارش در مرز میان ادبیات، فلسفه و سینما حرکت می‌کنند. او فرزند رضا براهنی، شاعر و نویسنده برجسته، است اما همواره تأکید کرده که مسیرش را مستقل ساخته. براهنی با آثاری چون پل خواب و پیرپسر توانسته جایگاهی متمایز در سینمای ایران و جشنواره‌های جهانی پیدا کند.

⸻

مسیر زندگی و تحصیل
• تحصیلات اولیه در رشته مهندسی صنایع در ایران.
• مهاجرت به کانادا و ادامه‌ی تحصیل سینما در دانشگاه یورک تورنتو.
• آغاز ... دیدن ادامه ›› کار با فیلم‌های کوتاه و مستندهایی چون کاناپه و خطاب به پروانه‌ها.

این ترکیب تجربه‌ی فنی و ادبی باعث شد نگاه براهنی به سینما ساختاری جهانی و چندلایه داشته باشد.

⸻

نخستین تجربه بلند: «پل خواب»

فیلم پل خواب (۱۳۹۴) نخستین تجربه بلند براهنی بود؛ اقتباسی آزاد از شاهکار داستایوفسکی، جنایت و مکافات. فیلم با بازی ساعد سهیلی و هومن سیدی، در جشنواره فجر توجه منتقدان را جلب کرد. انتخاب چنین سوژه‌ای نشان داد که براهنی از همان ابتدا به سراغ متن‌های ادبی و شخصیت‌های پیچیده می‌رود.

⸻

فیلمنامه‌نویسی

براهنی تنها کارگردان نیست؛ او در فیلمنامه‌نویسی نیز حضور پررنگ دارد:
• لتیان (۱۳۹۷، کارگردان: علی تیموری) – درامی روان‌شناختی با بازی پریناز ایزدیار و امیر جدیدی.
• عنکبوت (۱۳۹۸، کارگردان: ابراهیم ایرج‌زاد) – اثری جنجالی بر اساس پرونده سعید حنایی، قاتل سریالی مشهد.

این آثار نشان دادند که براهنی توانایی خلق جهان‌های دراماتیک را حتی فراتر از کارگردانی دارد.

⸻

درخشش بین‌المللی: «پیرپسر»

آخرین ساخته‌اش، پیرپسر (۱۴۰۳)، فیلمی فلسفی و نمادین بود که در جشنواره‌های جهانی مانند روتردام و ترانسیلوانیا به نمایش درآمد و جوایزی برای بازیگری (حسن پورشیرازی) و کارگردانی دریافت کرد.
این فیلم بار دیگر ثابت کرد که براهنی سینماگری است که آثارش به زبان جهانی هنر سخن می‌گویند؛ با پرسش‌هایی درباره اخلاق، رستگاری و موقعیت انسان مدرن.

⸻

سبک و هویت سینمایی
• ادبیات‌محور: الهام‌گرفته از متون کلاسیک و فلسفی.
• روان‌شناختی: شخصیت‌ها در بحران‌های درونی و اخلاقی قرار می‌گیرند.
• جسورانه: سراغ سوژه‌های سنگین و بحث‌برانگیز می‌رود.
• بین‌المللی: آثارش در جشنواره‌های اروپایی دیده و تحسین می‌شوند.

این ویژگی‌ها باعث شده براهنی در کنار دیگر فیلمسازان موج نو ایران، به عنوان چهره‌ای جهانی مطرح شود.

⸻

جمع‌بندی

اکتای براهنی امروز یکی از امیدهای سینمای ایران است؛ کارگردانی که از دل ادبیات برآمده، با فلسفه پیوند خورده و در سینما تجسم یافته است. فیلم‌هایش نه فقط روایت، بلکه تجربه‌ای فکری برای تماشاگر هستند.

⸻

پرسش‌های متداول

اکتای براهنی کیست؟
کارگردان، نویسنده و فیلمنامه‌نویس ایرانی–کانادایی متولد ۱۳۵۳ در تبریز.

اولین فیلم بلند او چه بود؟
فیلم پل خواب (۱۳۹۴)، اقتباسی از جنایت و مکافات داستایوفسکی.

مهم‌ترین آثار او کدام‌اند؟
پل خواب، پیرپسر، فیلمنامه‌های لتیان و عنکبوت.

سبک سینمایی او چگونه است؟
ادبیات‌محور، روان‌شناختی و جسورانه با نگاه جهانی.

چرا براهنی در سطح بین‌المللی مطرح است؟
زیرا آثارش در جشنواره‌های جهانی چون روتردام و ترانسیلوانیا نمایش داده شده و تحسین منتقدان خارجی را برانگیخته است.