نمایش ›یاماها

لطف مسعود بهنود
برای نمایش یاماها

نمایش یاماها تا ۱۵ اسفند تمدید شد

نویسنده و کارگردان: کهبد تاراج

بازیگران: (به ترتیب ورود)
مرجان قمری، لبخند بدیعی، مازیار سیدی

طراح گریم: ماریا حاجیها
طراح نور: رضا خضرایی
طراح لباس: پگاه ترکی

عکس از رضا جاویدی

تئاترشهر - سالن قشقایی
ساعت ۱۷ و ۱۸:۴۵

خرید بلیت از سایت ... دیدن ادامه ›› تیوال

⚠️حضور تماشاگران در تالارهای نمایشی با در نظر گرفتن ظرفیت پنجاه درصدی سالن نمایش و موارد مربوط به فاصله‌گذاری براساس شیوه نامه‌های بهداشتی صورت می‌گیرد

‏

#نمایش_یاماها

"بدنه/ کلیات"

آدمی همواره در ستیز و نبرد است با سرنوشت، اتفاقات و رنج ها، این نبرد ازلی و ابدی تراژدی‌ها را رقم زده و می‌زند و آن را در تمامی دوره‌ها ماندگار و موثر کرده است.
در این میان پرداختن به تراژدی یکی از رازهای همراهی مخاطب با نمایش است، پرداختنی که ترس، شفقت، دلسوزی یا تنفر را در مخاطب برمی‌انگیزد و با یادآوری تجربه‌ی زیسته‌اش گویی بار دیگر تمام جان و احساس او را فرامی‌گیرد.
نمایش مبتنی بر اجرا هم است، چه در قواره و تعاریف کلاسیک و چه در نگاه مدرن(دست‌کم از منظر پوزیستیویستی).
اینکه موضوعی باشد و یک تعداد شخصیت با استفاده از دیالوگ به علاوه‌ی صحنه و المان‌های آن در مکان و زمانی ایده‌ای را اجرا کنند، تقریبا آن فصل مشترک بین نگاه کلاسیک و مدرن نسبت به نمایش است.
یک ساختاری ایجاد می‌شود و شخصیت‌ها در این ساختار تحت فشار قرار می‌گیرند، نسبت‌هاشان با هم عوض می‌شود، دودل می‌شوند، از یقین به شک می‌رسند یا از شک به ... دیدن ادامه ›› یقین. مظلومی در مسیر این حرکت ظالم می‌شود، معصومی قاتل و مجبوری جابر. اگر این تحول نباشد ، این تغییر در نسبت‌ها نباشد و کلفت ضعیف ابتدای نمایش تا پایان همان باشد دیگر چه می‌ماند برای نمایش؟ اگر همه چیز در یک محور یکنواخت افقی بدون هیچ فراز و فرودی پیش برود چه دراد برای جذابیت؟
این شخصیت‌ها قهرمان‌های نمایش هستند از گذشته تا حالا، از پرداختن به تراژدی و پرداخت تراژیک و قهرمان‌هایی که حال و کردارشان مخاطب را با خودش همراه می‌کرد تا امروز که در پرداخت مدرن قهرمان‌ها معمولا از دل افراد عادی جامعه هستند که اساسا ویژگی خاص و توان جادویی ندارند بلکه در موقعیت‌هایی قرار گرفتند که مواجهه آنها در این موقعیت‌ها و شرایط با جهان و انسان‌های اطراف آنها را حائز یک برجستگی می‌کند.
در هر دو وجه آنچه که مخاطب را همراه می‌کند همذات‌پنداری است، آن شعف یا آن اندوهی که از خویش‌دیگرپنداری یا دیگرخویش‌پنداری نصیبش می‌شود که البته از یک طرف در یک ارتباط مستقیم با انتخاب ساختار و فرم اثر قرار دارد و از طرف دیگر متناسب با ضرورت‌های تاریخی، فکری و فلسفی مخاطبان.

ایران، مرتضی را دوست دارد و برادر کوچک‌تر تصمیم می‌گیرد با کمک دوستش ایران را به آسایشگاه امین‌آباد بفرستد بلکه خلاص شود از این اوضاع خاطرخواهی خواهرش که عذابش می‌دهد.
اما آنچه که در امین‌آباد اتفاق میفتد و سلسله حوادث آنی نیست که از ابتدا پیش‌بینی شده باشد و خوشایند، اما تقدیر که توجهی به خوشایند انسان ندارد و کار خودش را می‌کند. ایران که توانسته اعتماد نگهبان امین‌آباد را بگیرد ناغافل موتور یاماهایش را برمی‌دارد و می‌زند به خیابان بلکم مرتضی را ببیند بعد از مدتی دوری.
این خلاصه فی‌ذاته دراماتیک است و جذاب. ایده‌ای که با پرداخت مناسب می‌تواند ماندگار باشد و مخاطبان بسیاری را همراه کند با خودش و از نمونه‌های موفق باشد اما خب اینطور نمی‌شود.
یاماها یک تعداد شخصیت دارد که از ابتدا تا انتها خود خودشان هستن، جز ایران که ابتدای ورود به صحنه‌اش با انتها تفاوت هایی دارد، دو شخصیت دیگر کمترین تحول را تجربه نمی‌کنند و این یکنواختی مهم‌ترین آسیب‌ش همراه نکردن مخاطب است.
گویی در جهانی که هر لحظه‌ با لحظه‌ی پیش متفاوت است و دائما در حال تغییر این دو شخصیت فقط قرار است برای ما خاطره تعریف کنند.
از نیمه‌ی دوم نمایش تقریبا اثری از کنش دراماتیک نیست و قرار است به دیدن صَرف صدادار چای، یک تعداد جملات قصار و ضرب‌المثل و گزاره‌های فراموش شده محاوره‌ای اکتفا کنیم.
در واقع آنچه که احتمالا در بیشتر بخش‌های نمایش اتفاق نمی‌افتد همراهی و همذات پنداری مخاطب با نمایش و شخصیت‌هاست.

"چرخ‌ها / تروئیکای ناموزون"

شکل اجرای ایران در بخش اول را اگر "تک‌گویی بیرونی" بدانیم که به گمانم بهترین انتخاب می‌تواند باشد بهتر از دو قسمت دیگر درآمده.
درواقع یک شخصیتی وجود دارد که از حرکات و حرف‌های او می‌شود متوجه شد حال روحی و روانی مناسبی ندارد، اینجاست که حرکات تندش روی صحنه، نحوه لباس و پاپوش پوشیدنش تا خیارخوردن و و غیره توجیه پیدا می‌کند.
اساسا با شخصیتی روبرو هستیم که نامتعادل است و با حرکات و رفتار عادی نمی‌تواند در صحنه نقش را ایفا کند.
اپیزودی که هم در متن و هم بازی بهتر از دو اپیزود دیگر است، متن چه در روایت و چه در کیفیت و یکدستی خوب درآمده و بازیگر هم توان و تلاش موثری دارد.
اما پرسش این است چطور می‌شود شخصیتی تا این‌حد نامتعادل که موتور یاماهای کس دیگری را برداشته و آمده تا مرتضی را ببیند، که در همه چیز حتی حرکات عادی دست و پا غیرعادی است در کلام آنقدر ماهر و لاینقطع حرف می‌زند، آنقدر سلیس و در جای خودش.
ضرورت وجودی بخش دوم برای من مبهم است و فکر کردم اگر نبود چه خللی بر نمایش وارد می‌شد و یا حالا که هست چه افزوده است. شخصیتی که گویا تمام کارکرد آن استفاده به عنوان مفصل بین بخش اول و سوم است.
گمانم ناقص ماند و مبهم. دختر کارمند امین‌آباد که پدرش عاشق ایران می‌شود و بعدها برادر ایران او را می‌دزدد و آب توبه رویش می‌ریزد. همین؟
نسبت این روایت با بخش اول که توسط ایران اجرا و ارائه شد چیست؟ نسبتش با بخش سوم چه؟
اساسا به نظر می رسد روابط علی و معلولی حلقه مفقود درونی و بیرونی این سه بخش است و اگر در جایی هم این روابط وجود دارد معمولا فاقد اون وجه دراماتیک است.
بخش سوم اما با نگاهی خوشبینانه نمایشی تک‌نفره بدون ایجاد هیچ موقعیت دراماتیکی است، در واقع نمایش تک‌نفره روایی.
حالا این نوع نمایش را با یکی کردن نور صحنه و جایگاه تماشاچیان که کنار هم بگذاریم به شکلی از خاطره گویی با استفاده از یک صندلی، یک لیوان چای و مقداری توهین و تمسخر می‌رسیم که اگر نبود آن چند کلمه بد بیراه به خودش و زنش و دیگران و خنده‌ی اندکی(بماند که این شکل خنده گرفتن خودش جای مناقشه دارد) که ‌گرفت کارکرد دیگری نمی‌شود متصور شد.
شاید اینجا گفته شود داده‌هایی اضافه کرد و گره‌هایی باز شد اما موضوع این است این گره افکنی به کار نمایش نیامد که حالا گره‌گشایی‌اش مهم باشد.
اساسا این سه بخش چه به لحاظ گونه و چه از لحاظ اثربخشی کاملا با هم متفاوت هستن. دست‌کم بخش اول با بخش دوم و سوم فاصله معناداری دارد.
چه اینکه می‌شد با حذف اپیزودهای دو و سه، نمایش در تایم کمتر و پرداخت مناسب‌تری می‌توانست اجرا شود که با توجه به جنس بازی، متن نمایش، ایجاد فرصت بیشتر برای شخصیت و استفاده از شیوه تک‌گویی درونی مخاطب را بیشتر همراه کرد با نمایش.

"رنگ و افزودنی‌ها"

گمانم این است یک بخش اصلی از انرژی و توجه صرف زبان( ادبیات نوشتاری) نمایش می‌شود. بمباران جمله‌های قصار و گزین‌گویه و ضرب‌المثل‌ها آن هم در شکل و شمایل محاوره‌ای قدیمش. گویی یک ویژگی زبان نوشتاری کهبد تاراج است و البته خدمتی در راستای حفظ واژگان و ضرب‌المثل‌ها و ادبیات محاوره.
اما به نظر می‌رسد این استعمال یک جاهایی بیش از اندازه است و آنچه که در واقع باید اصل باشد به حاشیه می‌رود برای اجرای فرعیات گرچه خودش شاید استفاده از این زبان را اصل بداند.

پیشنهاد

اگر قائل به وجود پرسش اصلی دراماتیک در نمایش و ارتباط تنگاتنگ آن با بازیگر اصلی نمایش باشیم که گویی هم را تکمیل می‌کنند دو پیشنهاد می‌شود ارائه داد. نخست اینکه این متن به جای پرداخت اپیزودیک در متنی واحد شخصیت‌ها را در مواجهه با هم قرار دهد و انتقال داده‌ها و کنش‌ها بین بازیگران با یکدیگر و با مخاطب از طریق دیالوگ انجام شود.
برادر مشتاقی که خواهرش را به امین‌آباد سپرد و پایان نمایش پشیمان و ناراحت است اگر این ناراحتی‌اش در مواجهه با خواهر باشد تاثیرگذارتر نیست؟

پیشنهاد دوم اما ناظر به حذف بخش دو و سه و پرداخت مفصل‌تر بخش یکم است که قابلیت اجرای مستقل را دارد چه اینکه شاید به صورت یکه موفق‌ هم شود.

طبق قاعده همیشگی‌ام عرض می‌کنم اینها صرفا نظر و برداشت و دریافت من بعد از یک بار دیدن نمایش بود، آرزوی سلامتی و موفقیت دارم برای گروه اجرایی.

سلام
تا ۱۵ اسفند تمدید شدیم
و
پیش فروش این هفته آغاز شد

عکس از مریم قهرمانی زاده

عکس ها از امیر خدامی

یاماها نمایش خوبی بود هم قصه داشت هم بازی های خوبی دیدم
ولی نسبت به کار قبلی اقای تاراج من شیوه داستان گویی غلامرضا لبخندی رو بیشتر دوست داشتم.
خسته نباشید به اقای تاراج و گروه خوبشون
و همچنین اکانت های فیک سایر نمایش ها

روزهای پایانی نمایش یاماها

با این نمایش میشه زندگی کرد، میشه با هرکدوم از شخصیت ها همذات پنداری کرد و غرق داستانشون شد، متن جذاب پازل گونه با اون مونولوگ های عمیق و نوستالژی های دوست داشتنی به اضافه بازی های خیره کننده به خصوص خانم قمری و آقای سیدی باعث شده یاماها یه نمایش فوق العاده دلنشین باشه که ارزش حتی بیشتر از یکبار دیدن رو هم داره

یاماها اثری خوب است در این شکی نیست..دیالوگ های پر پیچ و خم و عمیق ، ریتمی که به قصد ، کند جلو میرود و ادبیاتی مدرن به لحاظ بیان قصه..
از این موارد که بگذریم با اینکه کارگردان دقیقا می‌دانسته که چه میخواهد ،نظر شخصی من این است که به شخصه در تئاتر به دنبال چیزی بیش از دیالوگ شنیدنه صرف هستم،به نظرم یکی از دلایلی که تئاتر را از بدنه جامعه جدا کرده ،فقدان جلوه های بصری و حتی توجه به قاب و نور هست، ما با اثری رو به رو بودیم که به شدت نیاز به موسیقی داشت، جدای از انتخاب قطعه از خواننده قدیمی که البته انتخاب خوبی بوده، متاسفانه بقیه موسیقی ها انتخابی و الکن بودند، به نظر بنده ، این کار به شدت نیاز به موسیقی روایی خودش داشت نه موسیقی انتخابی ،و بسیاری از صحنه ها فقدان موسیقی حس میشد
در بخش بازی ها، بازی خانم لبخند و مازیار عزیز (صرف شنیدن دیالوگ و نه کار بدنی و ...) به نظرم چشمگیر بود و بدون اضافه کاری ..
در بخش کارگردانی هم به نظرم کهبد تاراج هوشمندانه از کارهای اضافه و دادن میزان های بی جا پرهیز کرده بود و به جایش ، تمرکز داستان را بر شاکله نمایشنامه قرار داده بود ، دادن عمق به میدانی از دیالوگ های مینی‌مال..
من یاماها را یک مینی‌مال کامل دیدم بدون خطا .. و البته با بعضی نقد های کوچک ..
امیدوارم متن بنده مورد توجه دوستان باشه..

یاماها یک نمایش از تئاتر مستقل ایران است ، نمایشی که می تواند شما را درون خودش فرو ببرد ، با کارکتر ها زندگی کنید و احساس نکنید آنها از دنیای دیگری آمده اند ، بازیگران این نمایش شما را شگفت زده خواهند کرد و نخواهند گذاشت لحظه ای به چیزی جز دنیا نمایش آنها فکر کنید ، لبخند بدیعی در کنار مرجان قمری و مازیار سیدی لحظاتی ناب را در بازی به شما نشان می دهند ، بازی احساسی و زیبای لبخند بدیعی شما را مجذوب صحنه قشقایی خواهد کرد این نمایش را به هیچ وجه از دست ندهید !

بعد از دیدن سه یا چهار کار از آقای تاراج، فرم مورد نظر و مورد پسند ایشون رو روایت یک قصه به مدد پازل و جابه جایی مکان و زمان روایت می بینم. این کاری است که در دو کار متاخر ایشون یعنی غلامرضا لبخندی و یاماها شاهد بودم. یاماها از این نظر کار جدید یا قدم رو به جلویی نسبت به کار پیشین نیست. فقط قصه متفاوتی دارد.

بازی بازیگران ستودنی و خوب بود.

به جای یاماها و سوسن به نظرم تاکید و مرکز ثقل اسمی و تبلیغاتی نمایش می تونست روی مسائل دیگه باشه.

در مجموع کار خوبی بود اما به نظرم آقای تاراج برای کار بعدی ناچارم فرم رو عوض کنن وگرنه در دایره تکرار خودشون محصور میشن.

برای ایشون و همه اعضای خوب گروهشون آرزوی موفقیت و بهروزی دارم. ایشالا کارای بیشتری رو ازشون شاهد باشیم.

تنها به تماشای یک نمایش نمی نشینیم
شاید این احساس پس از اتمام کار در اکثر مخاطبان متبلور شود. زیستن در میان داستانهای پرپیچ و خم شخصیتها چنان باورپذیر و صریح و سریع رخ می دهد که تماشاچیان لحظه ای مجال برای برون رفت از فضا و درام داستانی نخواهند داشت. یاماها با قدرتی بر روی صحنه می تازد که مخاطب هر لحظه خود را بر ترک آن می بیند و کوچه پس کوچه های لاله زار را به مقصد روزبه و امین آباد تا فراز شمیرانات می نوردد. این تجربه ی سوار شدن بر درام داستانی چنان پیش می رود که در پسوند نام خود یک "رضا" می بینیم و همزاد پنداری در بالاترین سطح اتفاق می افتد.
در سه مقطع می توان با این اثر مواجه شد
۱-متن
برای آنها که کهبد تاراج را دنبال می کنند شاید شناخت قالب مونولوگ تعریف کافی برای ساختار یاماها نباشد. در فرم و ظاهر نمایش، بازیگران به تک گویی مشغولند و در محتوا به دیالکتیک در راستای درام متن می پردازند. یک پازل چند وجهی از یک خانواده که با پخش شدن اطلاعات در میان شخصیت ها کم کم به شمایل کلی می رسد. به جرأت می توان ... دیدن ادامه ›› گفت، کهبد تاراج در عرصه ی کنونی در میان هم نسلهای خود قلم منحصر به فردی دارد. متن های او فقط یک نمایشنامه نیست، به لحاظ ادبی از صنایع واج آرایی و قافیه نگاری و عروض بهره می برد، «یاماها» بیشتر یک نثر عامیانه است که صامت ها و مصوت ها را با ضرب آهنگی منظم به گوش می نوازد. خیلی تلاش کردم تا چند کلید واژه را به ذهن بسپارم اما تمامی متن مملو از جملات طلایی است. تاراج به زبان قلب تهران مشرف و مسلط است و خوب میداند با چه کلماتی چه احساسی را منتقل کند. برای بنده که چند سالی است کارهایش را رصد می کنم این متن پختگی و شکوفایی بی نظیری به نسبت دیگر آثارش داشت.
۲-کارگردانی
هیچ چیز اضافه نیست!
برای من این نمایش درس بزرگی در باب طراحی و میزانسن داشت. طراحی حرکات و آمد و شد ها به گونه ای ست که زیاده گویی را نفی می کند. تاراج نشان می دهد ارزش سکوت و سکون را در کارگردانی اثر می شناسد. تکرار حرکات اپیزود اول جایگاه لازم و بایسته را دارد و سکونِ حرکتیِ فصلِ انتهایی برای تعلیق و ته نشینی اطلاعات و جمع بندی داستان واجب است! از موسیقی به جا و به اندازه استفاده می کند و برای فضاسازی المان های شخصی کاراکترها سکوتی سنگین را جاری می کند تا باز هم هیچ چیز اضافه نباشد! از موثرترین ابزارهای راهبردی نمایش می توان به طراحی صحنه و نور اشاره کرد که به لحاظ دکور در مینیمال ترین شکل ایفای نقش می کند و نورپردازی به جا و تمیز در صحنه اش چشم نوازی می کند، و باز هم هیچ چیز اضافه نیست!
۳-بازی
مسلما بازیگران باید تسلطی خاص برای ایفای نقش های متن تاراج داشته باشند. فن بیان بازیگر در این متن اولین نکته ایست که به چالش کشیده می شود و هر سه بازیگر با تسلط کامل به این امر ادای دین می کنند. بازیها با توجه به خط و مشی کارگردانی موجز و خلاصه و مینیمال است (هیچ چیز اضافه نیست!) و پاساژهای حسی با قدرت چشمگیری ادا می شود، تا جاییکه فاصله ی خنده و گریه در جایگاه تماشاگران به کسری از ثانیه می انجامد. بازی ها به غایت باورپذیر و تاثیرگذار است مرجان قمری می خندد و لبخند بدیعی می گرید و مازیار جان سیدی فندک می گیرد! و میخ آخر را می کوبد.
در جمع بندی کلام:
«یاماها» نمونه ی موفق و تاثیرگذاری از آثار کهبد تاراج است که با دقت، همدلی و حمایت یکایک اعضای گروه این روزها با تحمل سختی ها و عبور از فراز و نشیبها به روی صحنه رسیده است و درخور تماشا و تعقل و تفکر است. باشد که یک ایران، ایران را بشناسند!

نوشته های کهبدتاراج ویژگی خوبی که داره این که اگرروایت داستان دهه 50 باشه به زمان حال هم ربط داره، مونولوگهایی که قوی واقعی جذاب بدون رنگ ولعاب واداهای فلسفی تماشاگرو به فکرفرو میبره یاماها هم مثل جوادیه با مونولگهای حرف دار بازیهای قوی وکارگردانی خوب متن خوب ودلنشینش رو تبدیل به نمایشی کرده که از یاد مخاطب نمی ره مگه از یه تیاتر چی میخوایم بیشتر از اینکه بخندونه بگریونه و فکرمونو درگیر کنه وبرامون سوال ایجاد کنه خیلی مونولوگ موندگار داره مثلا مادام میگفت وقتی کسی به حرفت گوش نمیده کاری رو بکن که همه ازش میترسن یاماها رو از دست ندید واقعا باارزش برای وقت گذاشتن عالیه عالی

این عکس رو امروز قبل از اجرا گرفتم

این جادوی تئاتر است
چند دقیقه بعد تمام اجرا با این یاماها
وارد یک جهان دیگر میشود.
این حس و حال را با شما شریک میشوم 🎭🙏♥️

لبخند بدیعی و مازیار سیدی
تقریبا پنج ماه است با این نمایش و گروه هستند
از آنها به خاطر این صبر و شکیبایی ممنونم.
مرجان قمری در روزهای آخر تمرین جایگزین شد ‌‌بسیار مطلوب خودش را رساند .
از سه بازیگر این نمایش باید تشکر کنم
زیرا در این دوران پاندمی بسیار با من و گروه همکاری کردند

من اجرای دور اول این نمایش دیدم. راستش با توجه به کارای قبلی گروه مثل غلامرضا لبخندی و مونولوگ بیست متری جوادیه و ... توقع بیشتری داشتم . یه سری المان و اطلاعات در طول اجرا ارائه میشه ولی خب قراره دقیقا چه چیزی رو برسونه ؟ مثلا اگر هر شخصیت و داستانش جزیی از یه عکس یا تصویر دوره ای یا محله ای خاص باشه در کل این عکس قراره چی رو به مخاطب برسونه؟ منظورم اینکه تکمیل شده این پازل چه تصویر کلی هست ؟ متاسفانه من هیچ تصویر کلی و منسجمی از محله یا دوره داستان ندارم.

آغاز بلیت فروشی این هفته نمایش یاماها

قبل از اینکه وارد سالن بشم دائما داشتم فکر میکردم چجوری میشه با ادبیات پایین شهر شاعرانگی کرد؟ اون ادبیات خشنو چجوری میشه مثل شعر تو وجود آدم پر کرد؟یاماها ثابت کرد میشه, نشون داد چجوری میشه, همینطور نشون داد کار هرکس نیست و هرکسی از پسش برنمیاد.کهبد تاراج, شعر گفت, عشق بازی کرد و من اشک ریختم و همزمان از ته دل قهقهه زدم...
متن, دغدغه مند, استخون دار, فکر شده و درست وحسابی, تا انتهای کار همراهت میکرد, جایی که لازم بود میخندوند, جایی که لازم بود ساکتت میکرد و سر جات میخکوبت میکرد, و جایی که لازم بود, جوری به گریه مینداخت, که خودت متوجه اشک رو گونه هات نمیشدی, یهو به خودت میومدی میدیدی گونه هات خیسن از اشک...
بازیهای بازیگران, خیره کننده, همون لحظه اول, ایران (مرجان قمری) چکش محکمی میکوبه تو سرت و تورو تو صندلی فرو میبره و اجازه تکون خوردن بهت نمیده.و بعد هم ورود لبخند بدیعی و بعدش هم مازیار سیدی, همه تماشایی. اما فکر میکنم لبخند بدیعی بهتر از این هم میتونست ظاهر شه.
نورپردازی درست و چشم نواز, بار احساسی صحنه رو چند برابر میکنه و شمارو با خودش غرق صحنه میکنه.
و در نهایت مهمتر از همه, کار پرسش ایجاد میکنه, ذهن مخاطب رو درگیر میکنه, "حس" میسازه, و اینه که این کارو در ذهن موندگار میکنه
خسته نباشید جانانه میگم به آقای تاراج عزیز و عوامل اجرایی, دم همتون گرم.