انتقام ناتمام؛ روایتی از زنی که هرگز پیروز نشد
نقد فیلم «زن و بچه» ساخته سعید روستایی

قسمت اول (مقدمه)

«زن و بچه» تصویری بی‌رحم از جامعه‌ای ارائه می‌دهد که زنان را در چرخه‌ای از خیانت، تحقیر و ناتوانی اسیر کرده است. این فیلم نه تنها یک تراژدی ، بلکه اتهام‌نامه‌ای است علیه جامعه‌ای که زنان را در موقعیتی قرار می دهد که هر انتخابی اعم از مقاومت یا تسلیم، به رنجی بی‌پایان برای آنها ختم می‌شود. هرگونه تلاش برای مقابله با سیستم مردسالار، به شکست می‌انجامد، زیرا ساختارهای اجتماعی، قانونی و حتی خانوادگی، همگی در خدمت حفظ قدرت مردان‌اند.

در دنیای اسطوره‌ها، «مده‌آ» زنی است که با کشتن فرزندانش و نابودی معشوق خیانتکار، انتقامی هولناک می‌گیرد. در این نقد، به بررسی این پرسش ... دیدن ادامه ›› می‌پردازیم که چرا مهناز (پریناز ایزدیار)، به عنوان مده‌آیی ایرانی، محکوم به شکست است؟

مده آ، شاهزاده ای از سرزمین کولخیس است که عاشق جیسون میشود و برای کمک به او در بدست آوردن «پشم زرین»، حتی برادر خود را میکشد. پس از فرار مده آ و جیسون به کورینت، جیسون او را برای ازدواج با گلاوکه، دختر شاه کورینت (کرئون) ترک میکند. مده آ که از خیانت جیسون خشمگین است، نقشه انتقامی هولناک میچیند و گلاوکه و کرئون را می کشد و برای انتقام گرفتن از جیسون نیز فرزندان خود را قربانی می کند.

مده آ کهن الگوی زن انتقام گیرنده است. در فیلم زن و بچه موضوع انتقام به وضوح مطرح می شود. در صحنه ای که مهناز بر سر مزار فرزندش، علیار، نشسته است در چهره اش انتقام جویی موج می زند. او گریه نمی کند و تنها به انتقام فکر می کند. نگاه های معناداری به تمام افرادیکه مقصر این ماجرا هستند می کند و دوربین هرکدام را به صورت مجزا در یک قاب مدیوم شات در حال زوم شدن نشان می دهد. چهره بازیگر سرشار از نفرت و حس انتقام است. او اقدام به گرفتن انتقام از تک تک بانیان می کند اما در هیچکدام موفق نمی شود. او تلاش می کند که به هرکدام از مقصران حادثه آسیب برساند اما نه تنها نمی تواند آسیبی به آنها بزند، بلکه آسیب هم می خورد.