مذهب و دینِ اهلِ دل عشق است.عشقی که جلوه گاهِ جمال است و مهر و محبت تراوش اوست و از این چشم انداز هرچه هست و نیست در چشمِ عاشقی شوریده، شایسته عشق ورزیدن و جلوه گاه جمال. آری مذهب اهلِ دل و معنا عشق است.پیامبر عشق سعدی شیرازی در جای جای آثارش بر این نکته تاکید مکرّر داشته و عشق را مذهبِ خویش دانسته و خویش را اسیرِ عشق و عشق را دینِ خود. غزلی بی مانند و دلکش در این زمینه پیشکش بامدادی دوستان همدل:

خسرو آنست که در صحبت او شیرینی ست
در بهشتست که همخوابه ی حورالعینی ست
دولت آنست که امکان فراغت باشد
تکیه بر بالش بی دوست نه بس تمکینی ست
همه عالم صنم چین به حکایت گویند
صنم ماست که در هر خم زلفش چینی ست
روی اگر باز کند حلقه سیمین در گوش
همه گویند که این ماهی و آن پروینی ... دیدن ادامه ›› ست
گر منش دوست ندارم همه کس دارد دوست
تا چه ویسی ست که در هر طرفش رامینی ست
سر مویی نظر آخر به کرم با ما کن
ای که در هر بن موییت دل مسکینی ست
جز به دیدار توام دیده نمی‌باشد باز
گویی از مهر تو با هر که جهانم کینی ست
هر که ماه ختن و سرو روانت گوید
او هنوز از قد و بالای تو صورت بینی ست
بنده خویشتنم خوان که به شاهی برسم
مگسی را که تو پرواز دهی شاهینی ست
نام سعدی همه جا رفت به شاهدبازی
وین نه عیبست که در ملت ما تحسینی ست
کافر و کفر و مسلمان و نماز و من و عشق
هر کسی را که تو بینی به سر خود دینی ست