اگر گودبرداری کنیم، چه چیزهایی فرو می ریزد؟
(نگاهی به فیلم " فروشنده" ساخته اصغر فرهادی)
بیتا نجاتی
روزنامه همدلی- یکشنبه 28 شهریور 95

آخرین ساخته فیلمساز شهیر ایرانی، اصغر فرهادی ، آغازی تکان دهنده ، روایتی متاثرکننده و پایانی تامل برانگیزدارد."فروشنده" به نقش یک واقعه در برملا شدن ابعاد متفاوت شخصیت انسان و به عبارت دیگر تاثیرشرایط در سیر حیات اجتماعی فرد می پردازد. فرهادی در مقام فیلمنامه نویس به دو اثر هنری تحسین شده مدرن اشاره می کند : فیلم " گاو" ساخته داریوش مهرجویی بر اساس نوشته غلامحسین ساعدی و نمایشنامه " مرگ یک فروشنده " نوشته آرتور میلر ." مش حسن" مرگ گاوش را باور نمی کند و کنار نیامدن با این واقعه، او را دگرگون می کند. فرهادی با ارجاعات خیره کننده شخصیت های " فروشنده" به کاراکترهای نمایشنامه آرتور میلر، در تشابه با آن، زوال آرمانگرایی شخصیت اصلیش را به تصویر می کشد و در تفاوت، به تعویض جایگاه کاراکترها ... دیدن ادامه ›› و تعمیم نقش ها دست می زند.پرسشی که در ابتدای فیلم از زبان شاگرد عماد، طرح می شود، سوال کلیدی در مشخص شدن ارتباط کاراکترهای نمایشنامه و فیلم است :" چه چیز می فروشی؟" پاسخ در صحنه بعد، در سکانس مسافر معترض تاکسی رقم می خورد : آبرو. عماد، بازیگر تئاتر و مدرس است، قشر فرهنگی جامعه محسوب می شود لذا در عین تاثر ازاین رویداد،سکوت پیشه می کند و حق را به زن بدگمان می دهد.کمی بعد، در اتفاقی بزرگتر، در نقش قربانی،خود به شیوه قهرآمیز عمل می کند و در پی تلافی است. از سکانس های تاثیرگذار فیلم باید به اجرای دو صحنه از نمایشنامه میلر اشاره کردکه با ارجاع به شخصیت ها و رویدادهای فیلم گنجانده شده: اول وصله کردن جوراب ویلی( عماد) توسط لیندا( رعنا) و دوم صحنه تاثیرگذار پایانی نمایشنامه میلر که در فیلم به زیبایی اجرا می شود.
فیلم با تصاویری از پروژکتور و دکور صحنه نمایش آغاز می شود و با خاموش شدن نور خانه عماد و رعنا پایان می یابد. همزمان با جان گرفتن نمایشی که عماد و رعنا بازیگران آن هستند،حادثه ای رخ می دهد و زندگی واقعی آنها کم فروغ می گردد. اشاره ای که عماد در پی فرو ریختن ساختمان محل سکونتشان می کند :" باید بیاییم تو این دکور"، تلویحا فرجام آنها را رقم می زند. فیلم با تصویر عماد و رعنا زیر نقاب شخصیتهای نمایشنامه به پایان می رسد.

http://www.hamdelidaily.ir/?newsid=18811