یادداشتی درباره وضعیت اعلام نظرات تماشاگران تئاتر در تیوال (سایت فروش بلیت)
روزنامه سازندگی سه شنبه 1 اسفند 1402
"تندروهای تئاتر"
مدتی است به نظر میرسد که جریانی در فضای اجرایی تئاتر پیش آمده که هر روز نیز گستردهتر شده و ابعاد تازهای پیدا میکند. هر چند بخشی از آن در طی سالهای گذشته نیز وجود داشته اما موردی بودن آن، جای طرح چندانی را باقی نمیگذاشت اما به نظر میرسد چند ماههی اخیر، این مسئله نه تنها فراوانتر و بیشتر شده بلکه با تندروَیهای عجیبی نیز همراه است.
تیوال به عنوان تنها بستری در فروش بلیت اکثریت تئاترها و حضور کاربران برای انتقال و اشتراک نظراتشان درباره نمایشها و گاه بازتاب نقد کارشناسان و یا منتقدان تئاتر، نمونه قابل استنادی از این
... دیدن ادامه ››
جریان است.
فضای تیوال که طی یک دهه گذشته، برای درج نظر و نقد هر کاربر و هر تماشاگری با هر نظری، قابل دسترس است، میتواند نمایندهای از وضعیت فعلی تئاتر، اعم از کیفیت اجراها، نقدها و نظرات تماشاگران، برخورد و نحوهی تعامل گروه های اجرایی، تاخیرها و کیفیت تماشاخانهها و هر نوع موردی مرتبط با تئاتر باشد.
در این میان، در موارد متعدد و دامنهدار، کاربرانی دیده میشوند که بهصورت دستهای و گروهی درباره یک نمایش به تعریف و تمجیدهای اغراقشده، غیرواقعی، با جملات مشابه از این دست که " بعد از مدتها بهترین تئاتری که دیدم" و یا " نمایشی عالی، شاهکار و بینظیر"، میپردازند که اساسا نوعی ضد تبلیغ بوده و تاثیری بازدارنده دارد. این دست نظرات گروهی که اغلب توسط کاربرانی منتشر میشود که تنها چند ساعت از عضویت آنان در تیوال گذشته، هر چند به منظور تبلیغ آن تئاتر و جذب تماشاگر است، اما عملا روشی منسوخ از تبلیغ برای دیگرانیست که به طور دائم به تیوال سرزده و مطالب و نظرات را پی میگیرند. هر چند برخی کاربران و یا تماشاگرانی که به ندرت و تنها برای خرید بلیت و یا تماشای یک اثر مشخص، به تیوال سر میزنند و با فضای این دست تبلیغات آشنایی ندارند، ممکن است در دام افتاده و بلیت آن اجراها را که در اغلب مواقع ضعیف، ناپخته و آماتورند، تهیه کنند.
جدای از این مورد که هر چند از گذشته نیز وجود داشته و مدتیست بهدلیل کمتر شدن فعالیت کاربران جدی و دستبه قلم تئاتر ، نظراتشان بیشتر به چشم میآید، برخورد قهری و توأم با خشونت گروههای اجرایی با تماشاگرانیست که بهر دلیلی از اجرا خوششان نیامده و یا نسبت به آن نقد دارند نیز یکی دیگر از مواردیست که تبدیل به تندرویهای عجیب و غریب میشود. گاهی چندین نفر از عوامل یک نمایش به هر کاربری که اجرای آنان را ضعیف توصیف کرده، با کلامی تند و زننده، حمله میکنند و به تماشاگران اتهام تخریب اثر و غرضورزی میزنند. در صورتی که در رورانس تمام اجراهای فعلی، گروه اجرایی از تماشاگران میخواهد که نظراتشان را در تیوال درج کرده و به آن امتیاز بدهند. این تناقض که حتی در هنر و هنرمندان نیز تبدیل به آفتی گسترده شده نیز وجود دارد که عملا تاب شنیدن انتقاد را نداشته و تنها به "بهبه و چهچه" رضایت میدهند اما مسئولیت هزینه، وقت و توجه تماشاگران را متقبل نمیشوند..
با این وجود، پدیده عجیبی که طی چند روز اخیر در تیوال شاهد بودیم، تهدیدهای فردیست که اعلام نمود نماینده گروهی رسمیست که در صددند کاربرانی را که نظرات منفی درج میکنند، شناسایی کرده و توبیخ کنند؛ چرا که موجب کاهش شور و نشاط در جامعه و تضعیف جریان تئاتر میشوند، این فرد که به نظر میرسد برای چنین ادعای عجیب و گستردهای، پشتوانهی محکمی دارد، نشانی دیگر از حضور تندروها در فضای هنری و فرهنگیست که تلاش میکنند هر چیزی را به نفع خود مصادره کنند. و چه بی پناه "تئاتر" که محل لگدکوبی این افراط گریها شود؛
که همین اندک فضای محدود برای تبادل و تعامل نظر و گفتگوی تماشاگران تئاتر را نیز غصب و به پادگانی نظامی تبدیل کند.
نیلوفر ثانی
(مطلب فوق بدلیل تراکم مطالب جشنواره فیلم فجر با دوهفته تاخیر منتشر شده است.)