بهناز شهسوار فعال هنری

متن جذابی بود و قابل تأمل ، نمایش خوش ریتم ، گروه موسیقی عالی ، مهیار اسلامی هم مثل همیشه درخشان . خسته نباشید به خانم رهنما و همه عوامل

محسن حکیم معانی نویسنده و منتقد ادبی :

هیپوکامپوس و چند نکته

نکته اول:
بی‌معنایی وجود ندارد. بااین‌حال فکر می‌کنم اساس کار هنر همین است. هنر ناب باید بتواند جهان را از چهارچوب معنایی‌اش خلاص کند و عریان به آن بنگرد. اما همین جا متوقف نمی‌شود. چیزی که اغلب از آن غفلت می‌شود این است که تمام این برهنه‌سازی، فرآیندی است برای چیزی دیگر و آن تعریف دوباره و چندباره جهان است. وجودی که دارد از معانی هزارباره و دست‌فرسوده منفجر می‌شود باید فروریزد و بر ویرانه‌هایش وجود دیگری سرپا شود. اصلا همین است که حافظ را وامی‌دارد فریاد بزند که "عالمی از نو بباید ساخت وز نو آدمی". و هنر در طول تاریخ همیشه همین کار را کرده است و هنوز هم ... دیدن ادامه ›› ادامه می‌دهد.

نکته دوم:
آیا بیماری‌های روانی هم مثل بیماری‌های بدنی می‌توانند اپیدمی داشته باشند؟ مثلا آیا ممکن نیست ناگهان در یک جامعه تمام افراد همه با هم اسکیزوفرن باشند و واقعیت را متفاوت ببیند و تشخیص بدهند؟ آیا ترس‌ها و تروماها نمی‌توانند بین افراد یک نسل یا یک اجتماع مشترک باشند؟ اما اگر همه به یک نوع از روان‌پریشی دچار باشند و فقط معدودی از این عارضه برکنار باشند، چه کسی می‌تواند ادعا کند کل جامعه بیمار است و فقط آن افراد معدود سالمند؟ اصلا کسی که می‌خواهد چنین ادعایی بکند آیا جزیی از همان جامعه نیست؟ آیا در جنین جامعه‌ای تعریف سلامت روانی تفاوت نمی‌کند؟ اگر همه خواب باشند چه؟ من کجای خواب جمعی این مردمم؟

نکته سوم:
"من می‌خوام یه چیزی بگم" این جمله که بارها در طول نمایش هیپوکامپوس شنیده می‌شود آیا اشاره‌ای به آن عریانی اولیه و تلاشی برای معنابخشی و تعریف دوباره انسان و جهان نیست؟ دوست دارم چیزی به این جمله اضافه کنم:
"من می‌خوام یه چیزی بگم ولی این خواب سنگین نمی‌ذاره"!

نکته چهارم:
طی شب‌های آینده نمایش هیپوکامپوس آخرین اجراهایش را بر صحنه می‌برد. تا تمام نشده سری به تماشاخانه نوفل بزنید و این کار را ببینید تا پشیمان از دنیا نروید زبانم لال

روز شنبه ۱۲ مهر اجرای ویژه در سانس متفاوت . ساعت ۱۹ . همراه با جلسه نقد و گفتگو .
به امید دیدار شما عزیزان

واقعا لذت بردم. خسته نباشید میگم بهتون ،متن استاد صالح علا سرشار از حرف و بیان کننده مسائل و مشکلاتی هست که واقعیت دارن و زیاد در اجتماع میبینیم اما به راحتی نمیتونیم دربارش حرف بزنیم . بازی ها عالی ، صحنه در عین سادگی پر معنا ، المیرا صارمی همیشه درخشان، پیشنهاد میکنم از دست ندید

با تشکر از همه مخاطبین محترم و هنرمندان گرامی که تا کنون در نمایش هیپوکامپوس با نگاه پر مهرشان ما را همراهی کردند.

بزرگواران :
پروفسور ناظرزاده کرمانی، علی شمس، رضا اشفته ، رضا ثروتی ، کوروش سلیمانی ، میلاد نیک آبادی، دکتر محمدرضا خاکی ، هادی حجازی فر ، دکتر مسعود دلخواه ، دکتر حسن گوهرپور ، مجتبی جدی ، منوچهر اکبرلو ، سامان خلیلیان ، لاله صبوری، دکتر حسین نوری نیا، حامد شفیع خواه، ندا شاهرخی ، هاله مشتاقی نیا ، رضا بهکام، عزالدین توفیق ،بهزاد عبدی ، آنتونیا شرکا ،آرام محضری، ارمغان بهداروند ، محسن حکیم معانی، مصطفی کوشکی ، مهدی کوشکی ، یاسر شریف، مژده نورالهیان، فرشته حبیبی و دیگر عزیزان گرامی

تحشیه‌ای بر نمایش «هیپوکامپوس» که زمان و مکان و کاراکترها را در هم می‌آمیزد
مواجهه با یک رویا روی صحنه


حسن گوهرپور
روزنامه‌نگار و منتقد ادبی

 شالوده روایت در «هیپوکامپوس» بر پایه مفهوم تداعی آزاد ِ «فرویدی» شکل می‌گیرد. این ایده، که اغلب در بستر روانکاوی برای دسترسی به محتویات ... دیدن ادامه ›› ناخودآگاه به کار می‌رود، به نویسنده این امکان را داده است تا بدون محدودیت‌های منطقی یا سلسله‌مراتب علّی، افکار، تصاویر، احساسات و خاطرات را به هم پیوند دهد. این اثر، از لحظه آغازین خواب یک انسان تا پایان (احتمالی) آن، تمام رخدادهایی را که در این دنیای موازی ذهن اتفاق می‌افتد، به صحنه می‌آورد. اینجا تماشاگر نه با یک داستان سرراست، بلکه با جریانی از آگاهی‌های درهم‌تنیده ذهنی روبه‌روست؛ درست مثل مواجهه با یک رویا که در آن زمان و مکان و شخصیت‌ها در هم می‌آمیزند و منطق معمول جهان بیداری را به چالش می‌کشند. این ساختار، به خودی خود، مخاطب را به فضایی دعوت می‌کند که در آن مرزهای واقعیت و خیال، و خودآگاه و ناخودآگاه در هم می‌آمیزند.
 
 روایت سیال ذهن و «جهان متن» مبتنی بر «عدم قطعیت»
 وقتی قرار است متنی بر مبنای «تداعی آزاد» ارائه شود، نیاز به فرم روایی ویژه‌ای دارد که با این جریان همسو باشد. امید طاهری به‌درستی به سراغ روایت سیال ذهن و غیرخطی رفته است. این انتخاب نه‌تنها هوشمندانه، بلکه تنها راه ممکن برای بازنمایی این وضعیت ذهنی است. روایت سیال ذهن، به جای پیروی از یک خط داستانی مشخص با نقطه آغاز، میانه و پایان معین، جریانی آزاد از افکار، خاطرات و برداشت‌های شخصیت‌ها را بدون ترتیب زمانی مشخص دنبال می‌کند. نتیجه این رویکرد، ایجاد یک «جهان متن» است که بر پایه «عدم قطعیت» بنا شده است.
 این عدم قطعیت در ساختار روایی، بستر مناسبی را فراهم می‌آورد تا نویسنده هر آنچه در ذهن دارد، بدون رعایت چهارچوب‌های علّی و منطقی بیان کند. ما با روایتی سروکار داریم که می‌توان آن را «سوررئال» توصیف کرد؛ روایتی که مقصد نهایی آن، تکثّر معنا و فقدان یک معنای نهایی و قطعی است. در این جهان متن، هر صحنه، هر دیالوگ و هر کنش می‌تواند به چندین روش تفسیر شود، و این امر تماشاگر را به مشارکت فعال در فرآیند معناسازی دعوت می‌کند. او باید خودش قطعات پازل را کنار هم بگذارد و در هر لحظه، معنای دلخواه خود را از میان لایه‌های متعدد کشف کند. این عدم قطعیت، تجربه تماشا را به یک چالش فکری و حسی تبدیل می‌کند.
 
«شگرد» به جای «عاطفه»؛ نزدیکی به نگاه «رولان بارت»
 اما در نقطه‌ای از نمایش، احساس می‌کنیم که نویسنده به یکی از دیدگاه‌های تأمل‌برانگیز «رولان بارت» درباره آفرینش اثر ادبی نزدیک می‌شود؛ نظری که بر پایه آن بارت می‌گوید: «ادبیات چیزی جز شگرد نیست و شگرد ادبیات همان هدف ادبیات است.» از جایی به بعد، این حس در مخاطب ایجاد می‌شود که نویسنده، آگاهانه و عامدانه، متن را بر پایه شگرد و تکنیک‌های نوشتاری پیش می‌برد و از آن «تداعی آزاد ذهنی» اولیه که همراه با درگیر کردن عاطفی تماشاگر با نمایش است، فاصله می‌گیرد. این رویکرد، البته به هیچ وجه یک کنش نکوهش‌شده در بیان روایی نیست، اما نمایشنامه را به شکلی «تکنیکال» به پیش می‌برد.
 به همین اعتبار، اثر تکنیکال، بیش از آنکه برانگیزاننده عواطف و همدلی‌های عمیق مخاطب باشد، توانایی، مهارت و چیره‌دستی آفریننده اثر را در خلق ساختارهای پیچیده و هوشمندانه به نمایش می‌گذارد. این رویکرد، درخشش نویسنده را در به کارگیری ابزارهای روایت و خلق معماری متنی تحسین‌برانگیز نشان می‌دهد، اما لزوماً به همان میزان، تماشاگر را درگیر یک تجربه درونی و همذات‌پندارانه عمیق نمی‌کند.
نویسنده با استفاده از شگردهایی نظیر پررنگ کردن اصل تناقض، تزلزل رفتاری و هویتی شخصیت‌ها، ایجاد فضاهای تردیدآفرین، و بهره‌گیری از تکرارهای عامدانه در بیان روایت، تماشاگر را در تمام لحظات درگیر و فعال نگه می‌دارد. این تکنیک‌ها، ذهن مخاطب را به چالش می‌کشند تا به طور مداوم در حال تحلیل، پرسش و بازسازی معنا باشد. در این میان، گزاره‌های طنز نیز با همین روش تکنیکال و با هدف ایجاد تنفس ذهنی و برهم زدن تعادل فکری تماشاگر، در اثر جاگذاری می‌شوند. این گزاره‌ها، در دل روایت پر از تنش و اضطراب بشری، ناگهان خنده‌ای را بر لب مخاطب می‌نشانند که بیشتر شبیه به خندیدن به ساختار کلی منسجم این اثر است که انسان را با تمام تنش‌ها، اضطراب‌ها و ناهماهنگی‌های وجودی‌اش به تصویر می‌کشد. این خنده، نه از سر تفریح صرف، بلکه واکنشی است به پوچی‌ها، تناقضات و موقعیت‌های غریبی که شخصیت‌ها و جهان متن با آن روبه‌رو هستند، و در نهایت، خنده‌ای است به تصویری از وجود انسان در این جهان پرآشوب.

ادامه در

https://irannewspaper.ir/8841/20/134650

دکتر حسین نوری نیا پژوهشگر فرهنگ و رسانه :

هیپوکامپوس هر‌چند روایت انسان و جامعه معاصر است، اما تلاش می‌کند به نوعی با جامعه ایرانی پیوند بخورد و ارتباط بگیرد.

متن کامل در

https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-100/1052444-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8-%D8%A2%D8%B4%D9%81%D8%AA%D9%87-%D9%85%D8%A7

خانم آنتونیا شرکا ، مدرس ، منتقد سینما :

تماشای نمایش «هیپوکامپوس» به کارگردانی میثم عبدی و نویسندگی امید طاهری که این شب‌ها در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه است، موضوع فلسفی نمایش «شش شخصیت در جستجوی نویسنده» (لوییجی پیراندلو) را تداعی می‌کند. در آنجا شش شخصیتِ سرگردانِ یک نمایش، نویسنده‌شان را گم کرده بودند و در نبود او، نه تنها نقش‌هایشان به هم ریخته بلکه حتی پا از صحنه نمایش فراتر و به زندگی بازیگران ورود کرده بود. در «هیپوکامپوس» هم هشت شخصیت بی‌ربط به هم (به علاوهٔ یک کشاورز که معمولا دیده نمی‌شود!) در خواب یک نفر گیر کرده‌اند و گاهی می‌خواهند بیدار شوند اما نمی‌توانند، گاهی نمی‌خواهند اما باید بیدار شوند و … اما کاراکتر اصلی گویی خوابی است که تمام نمی‌شود، خوابی سوررئالیستی که شخصیت‌های خود را در برزخی از اضداد - ظاهر و باطن، خیال و واقعیت، حال و گذشته، کمدی و تراژدی - گرفتار کرده. آدم‌هایی که می‌میرند اما نمی‌میرند، می‌کشند اما قاتل نیستند، قاتل هستند اما در جایگاه وکیل مدافع قرار می‌گیرند. به‌نظر می‌رسد نمایش می‌کوشد وضعیت هذیان‌گونه‌ای که بشر امروز (و به‌طور مشخص خودمان در ایران)، دارد را در قالب یک خواب/کابوس بی‌پایان ترسیم کند. از کمبود آب تا آنفولانزای مِلکی، کشاورزی که هیچ جا به حساب نمی‌آید و دیده و شنیده نمی‌شود جز در جایی‌که یک نفر باید برای سرپوش گذاشتن بر جرم دیگری قربانی شود؛ دانشجوی دختری که سرگردان در تاریخی که باور ندارد، عاجزانه به‌دنبال استاد خویش است. صحنه مرکزی نمایش، صحنه کالبدشکافی است: مردی ملاک که کشته شده و خود مرگ خویش را تایید کرده اما باورش ندارند! و جراحی با کله‌ای از یک توپ سفید نورانی، بالای سر جنازه‌ ایستاده و حرکات اسلوموشن بازیگران یک وضعیت کمدی گروتسک را رقم ... دیدن ادامه ›› می‌زند.
نمایش در انتقال پیام‌های سیاسی و زیست محیطی و اجتماعی به اندازه کافی موفق است و ایکاش از برخی شعارهای صریح در مخالفت با جنگ و هشدار کمبود آب پرهیز می‌شد.
در نهایت پرسشی که باقی می‌ماند این است: در این دنیای دیوانهٔ دیوانه آیا باید بیدار شد و واقعیت را زیست کرد (من بیدارم پس هستم) یا در خواب ماند (آنجا که آدم‌ها نیازهایشان فراموش می‌شود)؟
پاسخ خالقان نمایش، ادای دینی به هنر تئاتر و بازیگری‌ست؛ در پایان بازیگران، امتیاز خود به‌عنوان بازیگر را با اعتقادی راسخ فریاد می‌زنند: آنها بازیگرند و می‌توانند در بیداری، دنیای خود را خلق و در آن زندگی کنند.