هشت نکته که شاید به شما در تحلیل فیلم اژدها وارد می شود، کمک می کند
1- مانی حقیقی نوهی ابراهیم گلستان است. دو فوق لیسانس فلسفه و مطالعات فرهنگی از دانشگاه مک گیل دارد. در سن پنج سالگی در فیلم اسرار گنج دره جنی بازی کرده است.
2- اسرار گنج دره جنی فیلمی است ایرانی ساخته ابراهیم گلستان. وی در سال ۱۳۵۳ کتابی نیز به همین نام بر اساس آن فیلم نوشتهاست. فیلم کنایات مکرری به روحیه مدرنیزاسیون آمرانه شاه و روند نوسازی سطحی او دارد. کارگردان که از مشکلدار بودن موضوع آگاه بود و امکان توقیف فیلم را میداد، از مجموعه بازیگران فیلمهای صمدآقا استفاده کرد و با دادن ظاهری کمیک آن را به اکران رسانید. این فیلم پس از دو هفته از پرده پایین آمد و دیگر هرگز به نمایش عمومی درنیامد. جشنهای دوهزار و پانصد ساله و قراردادهای خارجی ایران در زمان سلطنت محمدرضا شاه به طور نمادین در این فیلم به نمایش آمده و زیر تیغ نقد گلستان قرار گرفته است.
3- دره ستاره ها که لوکیشن اصلی فیلم اژدها وارد می شود است یک مکان واقعی در جزیره قشم است. «درهی ستارهها» با اشکال رسوبی حاصل از فرسایش باد، خاک و آب یکی از پدیدههای شگفتانگیز قشم است که بومیها شبهای آن را زمانی برای آمدوشد ارواح و اشباح میدانند. دره ستارهها در زبان محلی به «استار کفته» معروف است، بومیها معتقدند میلیونها سال قبل ستارهای در این محل سقوط کرده که گل و لای از دل زمین به اطراف پراکنده شده و پس از خشک شدن، این احجام جادویی
... دیدن ادامه ››
پدید آمده.
این دره یکی از ژئوسایتهای جزیره است که در پنج کیلومتری ساحل جنوبی قشم و بعد از روستای «برکه خلف» قرار دارد، همان روستایی که به پاکی شهره است و در معابر خاکی آن حتا یک زباله هم دیده نمیشود.
داستانهای وهمانگیزی درباره این دره که شبیه عمارتی ویران شده با دالانهای تو در تو و شکافها و حفرههای بسیار است، روایت میشود؛ به طوری که محلیها با تاریک شدن آسمان گذرشان به این دره نمیافتد و معمولا با لبخند مسافران غریبه را برای رفتن به این دره در تاریکی منصرف میکنند و میگویند: اجنه و ارواح شبها به آن رفتوآمد دارند.
4- موسیقی فیلم برگرفته از موسیقی آیینی – درمانی زار است. موسیقی زار یکی از موسیقیهای محلی جنوب ایران است. موسیقی زار مربوط به مردمان کناره خلیج فارس است و در اصل از آفریقا به ایران آمده است. در این موسیقی از سازهای گوناگونی استفاده میشود. یکی از این سازها تنبیره یا تنبوره نام دارد، که فقط توسط بابازار یا شخص دیگری که او اجازه بدهد نواخته میشود. مضراب این ساز از شاخ گاو یا گوسفندی که برای اجرای مراسم قربانی شده ساخته میشود. آهنگ خون که آهنگی با ضرباهنگ تند است و هنگامیکه خون را میآورند اجرا میشود جزئی از موسیقی زار به شمار میآید .
5- زار یک نوع بیماری است که در سواحل جنوبی ایران شیوع پیدا کرده است. معمولاً این بیماری با معالجات پزشکی قابل درمان نمیباشد، زیرا معتقد هستند که نوعی باد یا جن وجود شخص را تسخیر میکند که تنها با برگزاری مراسم میتوان آن باد را آرام کرد و بیمار را از بیماری رهانید. باد، زار یا جن جنونی است که مریض را هوایی میکند و تا بیرون نیاید ممکن است بیمار را از بین ببرد.
آیین زار که بخشی از آن نیز در فیلم به تصویر کشیده شده است آیین ویژه «اهل هوا یا باد» است. درباره منشاءِ این مراسم اطلاعات زیادی در دست نیست. گویا عقاید مربوط به بادهای زار از راه حبشه به سرزمینهای اسلامی راه یافته است. مراسم مربوط به زار و پایین آوردن آن در جنوب ایران غیر از مراسم و آداب و رسومی است که در آفریقا، یا شبه قاره هند به جای آورده میشود. ولی در هر حال، هنوز این معتقدات و آداب و رسوم رنگ و بوی تند آفریقایی خود را از دست ندادهاند : تمام باباها و ماماهای اهل هوا سیاهپوست هستند و آوازها و صدای پایکوبی گروهی ساحلنشینان، چه درعروسی و چه در عزا، هنوز شور و حال آفریقایی دارند.
اهل هوا کسانی هستند که گرفتار یکی از بادها شدهاند و بادها قوای مرموز و جادویی را گویند که همه جا بر نوع بشر مسلط هستند. هیچکس را قدرت مقابله با آنها نیست و آدمیزاده در مقابلشان راهی جز قربانی دادن و تسلیم شدن ندارد. بادها همچون آدمیان مهربان یا بیرحم، کور یا بینا، کافر یا مسلمانند. وقتی کسی گرفتار یکی از بادهای مرموز شد، باید پیش بابا یا مامای زار برود تا طی مجالس و مراسمی خاص باد را از تن بیمار خارج کنند.
بعد از شفا و بیرون رفتن باد از تن بیمار، آن شخص در جرگه اهل هوا در میآید. باباهای زار معتقدند، اشخاصی که مبتلا به مرض سردرد، چشمدرد یا دلدرد میشوند و از طریق توصیههای پزشک بهبود نمییابند، یا دوای خانگی مصرف میکنند و درمان نمیشوند، برای درمان باید به نزد بابا یا مامای زار بروند.
این مراسم بیشتر در جزیره قشم و بندر لنگه، معمولاً در شبهای چهارشنبه انجام میشود. بابای زار عدهای را مأمور میکند چوب خیزران به دست گیرند و دور آبادی و خانهها بگردند و با این علامت، زاریها آگاه میشوند که مراسم برگزار خواهد شد. زنان و مردان لباسهای خود را میپوشند، موهای خود را شانه زده، عطر مخصوص بر صورت و تن خود میپاشند و برای رقص و بازی زار آماده میشوند. ابتدا دوای مخصوصی که معجونی است از کُندُرَک، ریحان، گَشته (چوبی است از بمبئی میآورند)، زعفران، هل، جوز و زبان جوجه (گیاهی است که در کوه میروید) تهیه مینمایند.
6- بادهای عمده و مشهور
• باد زار zar: این بادها همه کافرند، به جز عدهای محدود، همه را «باد سرخ» میگویند.
• نوبان noban: بادی است که شخص را علیل و بیحرکت و افسرده میکند.
• باد مشایخ mashayekh: عدهای مسلمان و پاک و بیخطر و عدهای دیگر خطرناک هستند. این بادها در سواحل مسلماننشین فراواناند.
• باد جن: بادهای زمینی یا زیرزمینی هستند. همه خطرناک و زنجیری و دارای مضرات بسیارند.
• باد پری: شامل پریهای کافر و پریهای اهل حساباند. هر دو، شخص را مبتلا میکنند. باد پری کافر و خطرناک است.
• باد دیب «دیو»: قد بسیار بلند دارد و در بیابانها و جزایر به انسان بر میخورد و همان دم انسان را بیجان و خشک میکند.
• باد غول: این باد از دور همچون شتری مست پیدا میشود و هر کس که سر راهش قرار بگیرد، بیجان میشود.
7- در فیلم اژدها وارد می شود دو جا از نماد شتر استفاده شده است. شتر نماد باد غول است. هر کس سر راهش قرار بگیرد بی جان می شود. در مرتبه اول مادر راویه بی جان می شود و در مرتبه دوم سرهنگ حفیظی. همچنین شتر نماد گنج و سفر طولانی نیز هست.
8- داستانی که در فیلم در مورد قبرستان متروک گفته می شود واقعی است. قبرستان مربوط به کشته های جنگ ایران و پرتغال است. تصرف و پسگیری جزیره هرمز که به مدت ۱۱۶ سال طی اشغال هرمز از سال ۱۵۰۷ (زمان پادشاهی شاه اسماعیل یکم) در تصرف امپراتوری پرتغال بود در سال ۱۶۲۲ و با کمک کمپانی هند شرقی بریتانیا صورت گرفت. پرتغالیها نخستین بار در سال ۱۵۰۶ میلادی (۸۸۵ خورشیدی) به سرپرستی ناخدا آلبوکرک دریانورد مشهور پرتغالی وارد خلیج فارس شدند و پس از مدتی قشم، جزیره هرمز و گمبرون (بندرعباس فعلی) را کاملاً تصرف کردند. در این نبرد از کشتیهای بریتانیا و توپخانه آنها نیز استفاده شد. امام قلی خان از سرداران نامدار شاه عباس یکم فرمانده ایرانیان در این رزم بود.
امام قلى خان ابتدا به قشم حمله برد و با تصرف آنجا راه آب شیرین را بر روى پرتغالیهاى ساکن هرمز بست. سپس عامل عمان را بر ضد پرتغالیها تحریک نمود. با فتح قشم، قوى متحد ایران و انگلیس به محاصره قلعه هرمز پرداختند و سرانجام آنجا را فتح کردند. سه هزار اسیر پرتغالى به دست انگلیسیها افتاد و تعدادى اسیر غیر عیسوى به دست ایرانیان. امام قلى خان، دستور داد تمامىاسرا را سر بریدند و سرهاى آنها را به نزد شاه عباس فرستاد.