نه گل روئید نه زنبور پر زد نه مرغ کدخدا برداشت فریاد
کوچه ها باریکن دکونا بسته س خونه ها تاریکن طاقا شکسته س
از صدا افتاده تار و کمونچه مرده می برن کوچه به کوچه
نگاه کن! مرده ها به مرده نمیرن حتی به شمع جون سپرده نمیرن

مرده میبرن کوچه به کوچه

شکل فانوسین که اگه خاموشه واسه نفت نیست هنوز یه عالم نفت توشه
از صدا افتاده تار و کمونچه مرده می برن کوچه به کوچه
جماعت من دیگه حوصله ندارم به خوب امید و از بد گله ندارم
گر چه با دیگرون فاصله ندارم کاری با کار این قافله ندارم
از صدا افتاده تار و کمونچه مرده می برن کوچه به کوچه

مرده میبرن کوچه به کوچه

دشتمان گرگ اگر داشت نمی نالیدیم
نیمی از گله ما را سگ چوپان خورده!

صفحه تیوال رو که باز کردم متوجه روبان سیاه اعلام عزا و ابراز همدردی شدم ، یادم میاد قبلترها هم ناراحتی و درد و عزا بود زیادم بود اما یکجور دیگه بود ، شاید چون اتفاقهای بد سابق طبیعی بودن یا چون غیر قابل پیشگیری و هرازگاهی و اتفاقی بودن کنار اومدن باهاشونم آسونتر بود، میشد گذاشتشون روبروی کفه شادی ها و خوبی هامون و اینا رو به اونا در کرد، اما اینروزها بدجوری دردهامون آزاردهنده تر شدن اینروزها شبهامون سیاهتر شدن و روزهامون باغروب شروع میشن جای طلوع!
آستانه تحریکمون کم وکمتر شده و با یک تلنگر میخوایم گلوی همکارمون یا رفیقمون رو (که زورمون بهش میرسه) بدریم، اما اما اما به جاش آستانه تحملون انقدر بالا رفته که دیگه هیچی رومون اثر نداره! حتی مرگ حتی مرگ حتی مرگ!

اونروزها بخاطر غم بی پدری قهرمان گلهای داوودی نصف مملکت گریه میکرد
اونروزها خبر مرگ یکی از اقوام همسایمون کل محل رو سیاه پوش میکرد
اونروزها خبر عروسی دختر خاله دوستم به خونه ماهم شادی میاورد
اونروزها دستگیری و زندان فلان دانشجو برای همه دانشگاهمون دغدغه بود
اونروزها دانشجوها و هنرمندها و فرهنگیامون با بصیرت بودند و حداقل عامل و باعث مشکلات رو میشناختن و بهش رکوع و سجود نمیکردن

اینروزها درآمدهامون کم و کمتر شده جیبامون خالی و خالیتر
اینروزها ارزش جونمون کم و کمتر شده ، امید به آینده مون هم نیست و نابود
اینروزها محبت و مهر و نوع دوستی کم نشده ، از بین رفته
اینروزها ... دیدن ادامه » خودمون دست جلادمون رو میبوسیم و بهش گل تقدیم میکنیم
اینروزها با تمام وجود دنبال توجیه و دلیلیم که واقعیت ها رو وارونه ببینیم!
اینروزها رو میگذرونیم با درد با رنج با ناامیدی، چون تحمل از تغییر آسونتره
اینروزها پوپولیستها لباس روشنفکری پوشیدن و همه جا نفوذ کردن
اینروزها نادونترین افراد نقاب دانایی رو چنان بصورتشون چسبوندن که مخالفت باهاشون دل شیر میخواد.

پ ن: این چند روزه تو هیچ بحثی شرکت نکردم و فقط نظرات دوستان رو خواندم و خواندم و متعجب و بعد متاثر شدم و بیشتر و بیشتر اطمینان حاصل کردم نه امیدی مانده و نه درمانی و نه درمانگری! و خشت کج اول چنان تا ثریا کج رفته که با جمیع علوم قدیم و جدید هم این کجی صاف نگردد چون مقصرین اصلی همه اشتباهات اخیر و عوامل قبلی بوجود آمدنشان در تمامی بحثها گم و مصون از هر اتهامی بودند و در عوض موضوع همه بحثها در نهایت به لحاف ملا ختم میشد و این روند تا ابد ره به ترکستان هم نخواهد برد.

"حنجره اش از هوس آنکه فریاد بلندی بکشد به درد افتاده بود، فریادی چون فریاد شاهین یا عقابی از فراز آسمان، فریادی نافذ تا از تسلیم خویشتن به بادها خبر دهد. این ندای زندگانی بود خطاب به روح او نه آن صدای ملال آور زمخت عالم تکلیف و نومیدی، نه آن صدای غیر انسانی که او را به خدمت محراب فرا می خواند.”
###
اگر فکر میکنید با نمایشی به ثقیلی متن بالا طرفید سخت در اشتباهید چون جناب هرآیینی یکی از سخت خوانترین کتابهای جیمز جویس را در خلاقیتی شیرین به راحت الحلقومی دوست داشتنی بدل کرده اند که فقط میتوان آنرا دید و از لحظه لحظه اش لذت برد و به نبوغ پدیدارگرانش آفرین فرستاد.

گفتاری که از زبان گیتاری خارج میشود و نوازنده ای که میگوید جای نواختن! و بازیگرانی که در تاتر زندگی میکنند و بازی یادشان رفته است و خلق میکنند جهانی هجو آمیز و رو راست در روایتی جذاب و ... دیدن ادامه » کوتاه! آنقدر کوتاه که همه تماشاگران انتهای نمایش و نقطه پایان آنرا نمیپذیرند و جملگی کمی بیشتر میخواهند و این حاصل لذتی است که روحهامان درگیر آن شده است.

خلاقیت و ابتکار در فرم این اجرا انقدر ارزشمند است که مشکلات متنی اثر برای من ارزش بازگویی ندارند، فکر میکنم رسالت این اجرا تمام و کمال در حظ بصری و حرکات نمایشی و نور و صدا و میزانسن و کارگردانی فوق العاده خلاصه شده بود و حاصل آن پکیجی لذت بخش از تاتر واقعی

درود و خسته نباشید به همه دست اندر کاران این نمایش شریف

امروز یک آهنگ برام فرستادن بنام دستاشو مشت کرده از همون خواننده ای که منتظر بود یکروز خوب بیاد اما امروز نه دیگه خودش اینجاست و نه روزهای خوبش قراره بیان پیشمون، یکم چشام تر شد و یاد یک خاطره کمی بی ربط و کمی مربوط افتادم :
سالها پیش مدت کوتاهی برای یک شرکت اکتشاف نفت خارجی کار میکردم و اونجا یک بخشی داشتیم بنام QHSE که وظیفه اش کنترل و پیشگیری هرگونه خطری بود که سلامت کارکنان شرکت رو تهدید میکرد، و در انجام وظایفشون بسیار سخت گیرانه عمل میکردند و شعارشون این بود:
یک.مهمترین سرمایه شرکت نیروی انسانی آن است
دو. برای این نیروی انسانی هزینه زیادی پرداخت شده و حالا آنها باید هزینه ها را با کار کردن برای شرکت جبران کنند و این میسر نیست جز در سلامتی کامل ایشان

برای مثال در اتوموبیل شخصی هر کارمند دستگاهی نصب بود بنام ( درایو رایت) که سرعت و حرکت مارپیچ ... دیدن ادامه » و ترمز شدید را به بخش مذکور اطلاع میداد و اخر هر ماه گزارش کاملی از نحوه رانندگی افراد ترسیم میکرد و واقعا بدون هبچ شوخی به فردی که نمره سلامت رانندگیش کمتر از استاندارد مورد نظر شرکت بود توبیخ های سخت و کسر از حقوق بالا و ... تعلق میگرفت و به بهترین راننده چند صد دلار پاداش نقدی ، که خب میتونید تصور کنید که کمترین میزان تصادف و اتفاقات رانندگی برای کارمندان پیش میآمد و حداقل از این نظر کسی بهانه ای برای تاخیر یا اهمال کاری نداشت و در مورد دیگری که بخاطر دارم بعد از یکماه کار کردن در شرکت روزی برای بازدید از منزل کارمند اعلام میشد و متخصین ایمنی و سلامت شرکت منزل کارمند را برای بررسی خطرات احتمالی جانی مثل لوله کشی وسایل گازی و نوع اسانسور و برق ساختمان چک میکردند و اگر در این زمینه ها مشکلی بود با هزینه شرکت ان را مرتفع میکردند و حتی چیدمان دکور منزل را بررسی میکردند که مثلا باعث زمین خوردن فرزند کارمند نشود که ایشان بخاطر رسیدگی به فرزندشان روزی از کار اصلی باز بمانند!! چرا؟؟؟
علت فقط و فقط سود دهی برابر به هر دو طرف داستان بود ، به این معنی که کارمند در صورت داشتن سلامت روحی و جسمی و آرامش خاطر برای شرکت میتواند سودآور و مفید باشد پس وسایل رفاه و آسایشش باید فراهم شود و از آن سو هیچگونه اهمال و تنبلب و کم کاری پذیرفته نبود و هر دو طرف برای پیشرفت دیگری نهایت تلاش خود را میکرد.
حالا چرا یاد این خاطره افتادم، فکر کنم علتش شنیدن این آهنگ بود و اینکه بالا دستی های هر جامعه ای حتی اگر نگاه ابزاری به افراد جامعه اشون داشته باشن باید حداقل هاشونو فراهم کنن تا بعد ازشون توقع کار و تلاش و ساخت و حرکت و مشارکت داشته باشن ، این از روز روشنتره که نیروی انسانی که بنابر بی خردی یا
دستوری از صحنه جامعه حذف میشه میلیونها میلیون هزینه رو با خودش میبره و مسولیتهایی که بر عهده اش بوده را ناتمام رها میکنه و نبودش لنگ کوچکی به چرخ بزرگ صنعت و فرهنگ و انسانیت و غیره اجتماع مورد نظر میزنه و این لنگهای کوچک کوچک اما زیاد عاقبت چرخ اصلی رو نابود میکنند و ...
شرکت کوچکی با سیصد کارمند مراقب ایمنی و سلامت و رفاه مردمش بود و هست اما اینجا ماها... آه و افسوس
باز چشام تر شد
#دستاشو مشت کرده

حکایت سوختن نسل سوخته ای که بهانه آخرینه، سوختنش نرخ سوخت میشود مجالی دوباره است، برای شیهیدنمان!

بنظرم انسان در رابطه با انسانهای دیگر معنی پیدا میکند و هر چقدر این روابط بیشتر باشد خودشناسی و دگر شناسی هم افزایش پیدا میکند.
نمایشهای خوب یا بد بی حاشیه ای که ازشون مینویسیم به کنار چون دارن کار خودشون رو میکنن و ما هم ازشون استفاده میکنیم و دوستشون داریم یا نقدشون میکنیم اما این نمونه نمایشهای (اسمشو نبر ) با ندیدنشون هم کلاس درس هستن لعنتی ها ! چون مثل سنگ محک عمل میکنن و حداقل یک آیینه میگیرن جلوی چشممون که ببینیم چقدر به حرفهامون و باورهامون و اعتقاداتمون پایبندیم چقدر حاضریم برای ساعتی لذت بها بدیم و پا روی چه چیزهایی بذاریم؟!

من با کارگردان یک نمایش پر تماشاگر سر یک کامنت توهین آمیز بحث کردم و از همون روز به احترام خودم از لذت یکساعته کار ایشون گذشتم , من کارهای ثروتی رو دوست دارم اما احترام به خودم رو بیشتر , پس بخاطر قیمت گذاری نامتعارفش ... دیدن ادامه » از کار آخرشون گذشتم و اینبار هم کیه که نخواد کاری از این کست قوی و دلربا و کارگردان موفق رو نبینه؟ اونم ماهایی که دلبسته تئاتریم!! اما بازم دست روی دلم میذارم . منم میتونم مغلطه کنم و آسمون ریسمون ببافم و خودم رو توجیه کنم و باور کنید مبلغ این نمایش تو خرجهای روزمره زندگیم گمه و هیچی نیست اما دلم میخواد به خودم ثابت کنم پای حرفم میایستم و وسوسه نمیشم.

میدونم عمل من به تنهایی ارزشی نداره و میدونم اتفاقی رو رقم نمیزنه اما ای کاش نه فقط برای این نمایش بلکه تو همه جنبه های زندگیمون کمی ثابت قدم میبودیم و افق دیدمون رو بازتر میکردیم. ای کاش همیشه صف گوشت و بنزین و پراید و شیر و ماست رو به صرف استفاده یکی دو روزه پر نمیکردیم و ای کاش زبان اعتراضمون برای مسببین اتفاقات دراز میشد نه برسر همدیگه برای هل دادن صفهای سوءاستفاده از شرافتهامان.

در مورد تئاتری که نباید بدلایلی اسمشو گفت چون ستاره هاش ناراحت میشن :(

با شناختی که من از مدیر تبلیغات این نمایش پیدا کردم الان فکر کنم داره موهاشو چنگ میزنه و با فریاد به کارگردان و دستیارش میگه:
مگه من نگفتم تا صدو پنجاه جا داره؟ چرا خودتونو باور ندارید؟ مگه پنجاه پنجاهه که ملت بخوان تئاتر ببینن ؟ اخه نود تومن رو از کجاتون دراوردید؟ بخدا من آبرو دارم هشتاد تومن نه جان من هشتاد تومن با تخفیف !!!! یکم برید رو عزت نفستون کار کنید . همش ضررید شماها :((
یکساعته بلیتها تموم شد اخه من به شماها چی بگم :((( دفعه بعد یا من قیمت میذارم یا برید دنبال یکی دیگه... فکر کردید اینجا کجاست؟ فکر کردید کیا قراره این نمایش رو ببینن؟ واقعا که واقعا که .....

"در مورد تئاتر گرونی که قراره تو سالن دولتی ناظرزاده بره اجرا اما از نوشتن اسمش بخاطر خطر هاید شدن معذورم"

فکر میکنم دروغگویی و ریاکاری تو وجودمون نهادینه شده و در کنار کمی گوشت و خون و مو شاکله هستیمونو تشکیل داده!!!
ماها دیگه بخودمون بیشتر دروغ میگیم تا دیگران باور کنید شوخی نمیکنم, دارم میبینم که میگم!!!
مثلا بجز تئاترهای آزاد باقی نمایشها حرفشون چیه؟نمایشهایی که اقبال عمومی دارندو در رده خوبها طبقه بندی میشن چی میخوان بگن؟ غیر از این است که یا فلسفی و روانشناختی هستند و یا اجتماعی و جامعه شناسی؟ مگر نه اینکه در همه این نمایشها بحث اصلی افول یا صعود اخلاقیاته ؟ مگر نه اینکه نمایش قراره نقدی باشه بر معضلاتی که مخاطبین باهاش در ارتباطند و با نشان دادن یا برجسته کردن اشتباهات, اتفاقات یا ارتباطات تلنگری بر وجدان و روان یا شعور اونا بزنه؟
خب ... دیدن ادامه » حالا داستانتون چیه؟باخودتون چند چندین؟ اگر قصدتون دیده شدنه که الی ماشالله تلوزیون و سینمای مملکت دستتون بوده و هست و همگی ستاره اید و دائم از مشکلات معروفیت مینالید و از نداشتن حریم شخصی و زندگی خصوصی شکایت میکنید! اگرم موضوع پول درآوردنه که عزیزانم مسیر و اشتباه آمدید و همون سینما و تلوزیون با کمترین زحمت و در کوتاهترین زمان براتون کارسازتره و خیلی از من بهتر راهشو بلدید!! پس واقعا چتونه؟ میخواهید پز انتلکچوال مآبانتون رو حفظ کنید و سالی یکبار هم شده خاک صحنه بخورید و از وجهه هنریش استفاده کنید و خودتون رو باد کنید و از نفس تماشاگر جون بگیرید اما از این پول لامصب هم نمیتونید بگذرید؟! میشینید تو خلوت خودتون و دو دو تا چهار تا میکنید چون من خیلی میفهمم و خیلی محبوبم و خیلی دغدغه فرهنگسازی دارم پس ارزشم بیش از اینهاست و کور شود هر انکس نتواند دید؟ گرونی شده؟ مردم گرفتارن؟ تئاتر تنها سرگرمی عده ای از اینهاست که در کنار ساعتی فراغت میخوان لذت مفهومی و ادراکی هم ببرن , خب به من چه پس باید هزینه شو بدن!! وقتی دارید نمایشنامه مینویسید و از برج عاجتون به عوام ریز و داغون اون پایین نگاه میکنید و اشک تمساح میریزید آیا به این موضوع فکر میکنید که اون یارو که اون گوشه داره تو سکوت سیگار میکشه اصلا توان خریدن بلیتتون رو داره و میتونه بیاد تو سالن که حالا بفهمه از زیر قلم شما چه شاهکاری متولد شده؟
مگر هتل اسپیناس پالاس براتون کم بود که از ناظرزاده هم نگذشتید؟ شما خوب شما عالی شما فهیم نمایش پر ستاره اتونم پر فروش و شما خوشحال و جیبتونم پر پول اما ما چه کنیم با این بدعت شما؟ دنیا برای شماها قشنگه برای شما جذابه و شما همیشه اون بالاهایید ,اکی, حالا ما چه کنیم با این میراث پر هزینه شما؟ از این به بعد که دوستانتون میخوان جا پای شما بگذارن ما کجا نمایش ببینیم؟

دوستان ما دروغگو شدیم و دیگه صادق نیستیم ما دیگه نمایش نمی سازیم که کار فرهنگی کنیم بلکه با فرهنگ داریم کار میکنیم ! از فقر مینویسم و بازی میکنیم و اشک در میاریم تا سکه های اخر جیب سوژه بدبخت نمایشمونم ازش بگیریم اقا ما بخودمونم دروغ میگیم ....

نمیدونم چرا یاد داروغه کارتون رابین هود افتادم که میگفت پرنس جان بیشتر از شماها به این سکه ها احتیاج داره !!!!

همیاری جان فکر نکنم توهینی کرده باشم یا جسارتی یا نقض قانونی فقط واصه دل خودم نوشتم امیدوارم خارج از ظرفیت شما نبوده باشم.

دنیای پنجاه پنجاه حقیقتا جهانی اشناست جهانی که در آن هر اتفاق قرینه ای پنجاه درصدی در مقابلش دارد . جهانی که از دل خلاقیت و تلاش کارگردانی کاربلد و آگاه و نترس و تجربه گرا از هیچ بوجود آمده , ایده ای نه چندان روشن و نه چندان داستان پذیر که تنها از تمایزات دنیای ما نشات گرفته و در بستر نمایشی تو در تو ذره ذره تماشاگر صبور و تیز بینش را با خود همراه میکند و از پس روایتی پیچیده و طوفانی او را به کشف شهودی ناب دعوت میکند.

آیا تابحال تجربه مصیبتی ویرانگر و تلخ و درناک را داشته اید ؟ آیا در مورد این فاجعه کابوس دیده اید؟ آیا وقتی آنرا مرور می کنید داستان این درد و رنج , منظم و منطقی در ذهن شما حک شده است؟ یا هر بار گوشه ای از آن اتفاق برایتان پررنگ میشود؟ پنجاه پنجاه جهانی اینچنین است , کابوسی دیوانه وار که با سرعتی غریب روایت میشود و با شرری کم سو , لحظاتی تاریکی اطراف را میشکافد و از پس سایه ها قدمهای بعدی را مینماید.

آیا ورود دخترکی معصوم به دیر و مواجهه با خواهران طماع مذهبی دردناکتر است یا سواستفاده جنسی از دخترکی دیگر که از فقر راهی خانه فساد خواهران دلال محبت شده است؟ از این شانسهای پنجاه درصدی کدام بر دیگری ارجحیت دارد؟

ارزشمندترین بخش این نمایش درک در هم تنیدگی داستان با فرم اجراست که گارگردان آنرا بدرستی از ایده به عمل اورده و با گروه پر تلاشش به هماهنگی رسانده است, قطعا فرم این اجرا منحصر به فرد و شاخص است و با تمرکز زدایی اتفاقات از مرکز صحنه تماشاگر را مجبور میکند تا از طول عرض سن به عمق و ارتفاع سالن نمایش برسد و حتی دقیقه ای در قالب بیننده کلاسیک نمایش نگنجد و از پی اتفاقات دیوانه وار وگاها پر خطر صحنه به نوعی مدرنیسم روایی آگاه شود , حقیقتا این اجرا هم برای تماشاگران و هم نمایشگرانش تجربه ای خاص و غریب است که سکوت کامل سالن و تمرکز بالای همه حاضران شاهد این مدعاست.

به نظر من طراحی صحنه پنجاه پنجاه چیزی فراتر از عالی است که به همراه نور پردازی و موسیقی مناسب لحظاتی تکرارنشدنی در تئاتر ایران از لحاظ فرم اجرا رقم میزند.
(حداقل من چنین اجرای پر بازیگر و هماهنگ به همراه اکسسوار خاص و مناسب و معنی گرا در تئاتر ایران به یاد ندارم) , بازیها اکثرا خوب و در خدمت اجرا به همراه همنوایی جذاب که نشان از تمرین کافی و نظارت بر جزییات عوامل کار دارد و بطور کلی پنجاه پنجاه نمایشی است که باید با دقت دیده شود تا جزییات فراوان آن ازقلم نیافتد.

تنها مشکل این نمایش شاید عدم ارتباط با تماشاگران کلاسیک و قصه دوست باشد چون نبودن خط داستانی مشخص و روایت چند پاره از منظر گوناگون و سرعت بالای اتفاقات و کمبود زمان تحلیل برای تماشاگر شاید برای عده ای اجازه نزدیکی به نمایش یا همراهی با آن را ندهد که خب این نه نقطه ضعف بلکه به نظر من نقطه قوت این نمایش است و به گفته خود کارگردان هدف تجربه کردن فرم جدیدی از نمایش با احترام به مخاطب بوده و در دنیا هیچ نوآوری بدون مخالفت نمی ماند.

این نمایش کاملا بر مبنای القائات تصویری استوار است و به هیچ عنوان خبری از نمایشنامه خوانی یا مونولوگ یا دیالوگهای رایج اثار کلاسیک در آن نیست و بیننده هر لحظه با نمایش تصویری و غیر قابل توصیف در کلام مواجه است و از انچه در سن نمایش و اطراف و بالا و پایین آن میبیند به دور از سایر عوامل نمایشی به حظ بصری میرسد. پنجاه پنجاه در یک کلام تجربه ای برای دیدن است.

پ ... دیدن ادامه » ن1 : دیشب بنده و اعضای محترم گروه "من یک تماشاگرم" با لطف و مهماننوازی عوامل این کار مواجه شدیم و از آگاهی و فهم جناب کارگردان و سایر عوامل بهره بردیم
پ ن 2 : این نکته برای من بسیار جذاب بود که فرق گروهی مثل ما که با صداقت تمام و بی هیچ چشم داشتی فقط بدنبال اصلاح فرهنگ تئاتری تماشاگران و گروههای اجرایی هستیم با سایر افرادی که بدنبال باج گیری و منفعت مالی هستند برای عوامل اینکار کاملا مشخص و محترم بود.
پ ن 3: تا جای ممکن از صندلیهای جلو و گوشه دوری کنید فقط وسط

نمیدونم چرا تا به امروز سراغ این شاهکار سینما نرفته بودم شاید مقدر بوده که در اغاز میانسالی با بحرانهای فلینی کبیر همراه شوم و ذره ذره این شاهکار رو نوش جان کنم.
بعضی واژه ها برامون در حد کلمه و لغت باقی میمانند تا قدرت فهممون و تجربیاتمون, جان واژه رو درک کنه , من دیشب معنی واژه سینماگر مولف رو فهمیدم و چنان در همه چیز این اثر غرق شدم که حقیقتا احساس میکنم هنوز نشئه هنر هفتم هستم و به یاد ندارم دفعه قبل کی و کجا تجربه چنین احساسی رو داشتم!!!!

اول از همه اینو بگم که که در کمال شرمندگی من تازه متوجه شدم که موج روشنفکری سینمای ایران در دهه پنجاه با این فیلم وتاثیراتش بر کارگردانهای اونروزها و اساتید امروزمون اغاز شده و مهرجویی و فرمان آرا بهترین اثارشون رو وامدار این فیلم و ساختار استثنایی آن هستند و استاد بیضایی مثلا چند صحنه هشت ونیم را در سگ کشی اش کپی کرده است (مثلا صحنه رستوران هتل و پاسخگویی تلفن به اون شکل نمایشی) و برام عجیبه که تا به امروز در نقدهای هامون به تاثیرات فلینی بر مهرجویی برنخوردم و کسی مرجع الهامات مهرجویی رو ذکر نکرده!! ( البته شاید هم نقدهایی با این مضمون بوده و من نخواندم).

نوشتن در مورد این اثر مالیخولیایی ساده نیست با وجود اینکه داستان (اگر داستانی وجود داشته باشد)در سادگی محض و شیرینی خاص و تعمدی روایت میشود. اغاز فیلم به گونه ای استعاری نشانگر فشار ویرانگر اجتماع ناظر بی رحم بر فرد است جایی که در برابر چشمان خیره مردم (چه غریبه وچه آشنا ) خفگی و تلاش فرد برای نجات به هیچ انگاشته میشود و حتی پرواز نمادین شخص هم باعث بروز هیچ عکس العملی در این مردگان متحرک نمیشود! و در صحنه فوق العاده بعدی جناب کارگردان به ما نشان میدهد طنابی که اجازه فرار و پرواز بیشتر را از شخص گرفته بدست خبرنگاری است که نماینده افکار عمومی جامعه ای است که در نهایت باعث سعود و نزول شخص میشوند.
بن مایه و پی رنگ ماجرا چیزی نیست جز همین تقابل ذهنی و درونی شخص با جامعه و جستجوی منه من در بین ویرانه های عقده های روحی و روانی سازنده نهاد و خود و فراخود شخص در برابر توقعات ویرانگر دیگران.
حال چگونگی بیان این آلام و نشان دادن درونی ترین احساسات بشری است که فرق بین یک مولف دانا و پیشقراول ساختار شکن جسور را با مقلدان پر ادعا مشخص میکند.
من کمتر فیلمی را میشناسم که صحنه صحنه آن و هر دکوپاژ و حرکتی معنی گرا و پیش برنده و داستانگو باشد , از پزشکی که بعنوان نماینده علم اولین تجویزش یرای حال نزار بیمار چند قطره آب مقدس باشد! یا منتقد خشکی که با بی رحمی تمام بدون توجه به حال بیمار دائما در حال شماتت و ملامت اوست یا حرکت دائمی دوربین که با هر چرخش از دنیایی به دنیایه دیگر رفته و واقعیت را به زیباترین شکل سورئالیستی به تصویر میکشد و ترکیبی به بیننده ارائه میدهد که مثل ذهن خودش پر است از جزییاتی حقیقی وخیالی در پوسته ای تفکیک ناشدنی.

دو عنصر برجسته و تکرار شونده فیلم مذهب و زنان می باشند که در اکثر دقایق فیلم به نحوی به تصویر کشیده میشوند وبا شناخت جامعه انروز ایتالیا و امروز ایران میتوان به علت وجودی این دو دغدغه در کلیت فیلم پی برد.
کشیشی که خوشبختی را فقط در چهارچوب کلیسا میشناسد و تفکر غالب کاتولیک را تبیین میکند ویا نگاه جامعه به زنان که انها را یا در شخصیت مادر و وظایف ان و عقده های ادیپ پیرامونش می پذیرد ویا به چشم معشوقه و بدکاره و لذت جویان دنیوی می شناسد.
و روشنفکری که آرزویش ایجاد تعادل بین همه زنان زندگیش و کامجویی روحی و جسمی از همه آنها در حرمسرایی خیالی برای پرستشش توسط ایشان!! و تقابل غیر منطقی اش با انتخاب همسری با شمایل زن مدرن و پیشرو در مقایسه با معشوقه اش بعنوان سبک مغزی نادان و سنتی و پارادوکسهایی تمام نشدنی حاصل از این مواجهات در بحران چهل سالگی!
و و و

هشت ... دیدن ادامه » و نیم فیلمی است که باید دیده شود و بحث و نقد درمورد این فیلم میتواند ساعتها به درازا بکشد , روایت مدرن و جریان ساز این فیلم برای من نگاه تازه ای به ارمغان اورد و صد اه و افسوس که تا امروز از این نگاه محروم بودم .

پنجشنبه موفق به دیدن این نمایش شدم و از بازی جناب پور صمیمی با تکیه کلام همیشگیه( آدم چه میدونه چی پیش میاد؟) خاطره انگیزشون خاطره بازی کردم , و دیگر هیچ .
نمیخوام نقدی بر این نمایش بنویسم چون کابران دیگه از جمله جناب موسوی کیانی زحمت نقد نویسی رو کشیدند و زیبا و کامل توضیحات لازم رو نوشتن اما میخوام به دو نکته اشاره کنم :
1. سالن ناظرزاده کرمانی در شب اجرا محیطی مناسب برای تئاتر دیدن بود. تهویه عالی / صندلیهای بینهایت راحت/شروع نمایش بدون تاخیر/ تماشاگرانی با حدود هشتاد درصد تمرکز و کم آزار (از بیست درصد باقی هم چشم پوشی میکنم چون حتما فکر میکنن صدای ویبره موبایلشون برای دیگران جذابه یا گوش کردن وویس هاشون با صدای ارام خیلی شخصیه و به کسی ربطی نداره!)/ صندلیهای تکی مناسب برای خارج از ظرفیت بدون بستن راه ورود و خروج/ کیفیت بالای سیستم صوتی بدون ایجاد ... دیدن ادامه » نویز یا صدای سوت و غیره و تنظیم صدای مناسب/و حضور یک عکاس بدون صدای شاتر در وسط ردیف یک بدون جلب توجه و ایجاد مزاحمت.
درود وسپاس و تشکر ویژه از دست اندرکاران این سالن دوست داشتنی

2. نمایشهایی مثل سیزیف (تا حدودی) یا زندگی در تئاتر و چندتا نمایش مونولوگ (در هر سال) و همین نمایش آواز قو نمایشهای داستانگو نیستن و بر پایه نمایشه تلاش و زحمات بازیگران و زایش و میرایش نقشها و فشار وتحمل و رنج و مدح و ثنای کوشش فداکارانه و طاقت فرسای ایشان نوشته و اجرا میشوند, با این بخش انتزاعی و مفهمومی کار که زندگی همه ما مثل صحنه نمایش است و در شش پرده از تولد تا مرگ ان را بازی میکنیم و این نقشها هر کدام برگی از زندگی انسانها است کاری ندارم(موافقم), سوال من راجع به سطح و صورت این نوع نمایشنامه ها و تئاترهاست که همه بازیگران حرفه ای گویا دغدغه دیده شدن تلاشهاشون رو از اون حفره سیاه جلوی سن دارن و به نوعی تماشاگر را مدیون و وامدار راهی میدونن که خودشون آگاهانه انتخاب کردن و با تحمل رنج و زحماتش (که بر هیچکس پوشیده نیست ) به جایگاهی درخور رسیده اند یا خیر.
اگر بپذیریم که بازیگری حرفه ای , یک شغل است و هر کدام ازما برای گذران زندگیمان باید شغلی انتخاب کنیم (ساده یا سخت پر استرس یا کم هیجان, پردرامد یا کم درامد و اکثرا بدور از سلیقه و باور و علایقمان) درمقابل بازیگران که من معتقدم اکثرا این شانس را دارند که در رشته ای متناسب با روحیات و شخصیت و توانایشان مشغول باشند, آیا به صرف داشتن مدیوم و تریبونی برای ابراز و نمایش دردهای شغلیشان مجاز به اینکار هستند؟ آیا هرگز نباید به سایر مزایایی که این شغل شریف برایشان به ارمغان میاورد اشاره ای شود!؟ (احترام وعزت اجتماعی , مشهور شدن و استفاده از مناسبات شکل گرفته به واسطه شناخته شدن, تغییر طبقه اجتماعی و پذیرفته شدن در مجامع خاص, رسیدن به ثروتی بی اندازه زیاد و نامتناسب با میزان تحصیلات و تلاشهایشان برای عده ای از ایشان , داشتن اعتبار برای راه اندازی شغلی دیگر مثل کلاسهای مختلف و ارایشگاه و سالن ورزشی و طراحی لباس و استفادهای مادی فراوان دیگر از نام و برندشان و نداشتن الزام حضور در ساعت مشخص کاری و آزادی بیشتر نسبت به شغلهای دیگر در اکثر اوقات سال وووو) آیا بازیگری و پرداختن به آن فارغ از همه جنبه های مادیش, شغلی در جهت ارضای نیازهای روحی بازیگر نیست و آیا دیده شدن و تشویقهای هر روزه امتیازی نیست که کمتر شغلی در جهان انرا داشته باشد؟و ایشان تا آخر عمر تقریبا بدون بازنشستگی با گرفتن لقب جذاب استاد و احترامات فائقه به چیزی دست پیدا میکنند که شاید با پول هم برای دیگران قابل دسترس نیست؟
بدون جبهه گرفتن در باب بازیگران و داشتن علاقعه قلبی به اکثر ایشان سوالات بالا رو مطرح کردم و میخوام نظر دوستان رو بدونم که آیا دردها و دغدغه های مورد وصف این نوع نمایشها برایشان جذاب است یا دیگر تبدیل به کلیشه شده است؟

صداقت شرافت تعهد:
من عاشق تئاترم اما بیشتر خودمو سینمایی میدونم چون فیلم برام در دسترس تره و اکثر اوقات فراغتم رو پر کرده و میکنه پس نسبت بهش آگاهترم, دیشب بعد از سالها دوباره فیلم پرتقال کوکی جناب کوبریک رو دیدم استادی که از همه ظرفیتهای سینما برای فیلمسازی وانتقال عقایدش استفاده میکنه و صرفا یک قصه گو نیست و کاربرد صحنه پردازی و دکور و فیلمبرداری و نور و موسیقی در فیلمهاش به اندازه داستان اصلی دیدنی و مهم و کاربردیه و مثال خوبش همین فیلم پرتقال کوکیه که هفت هشت سال قبل از تولد من ساخته شده یعنی 1971 اما دنیایی در ان متصور شده که از هر نظر سالها از زمان ساختش جلوتره و این مقدور نیست جز به اعجاز نبوغ کارگردان , نقدهای زیادی برای این فیلم نوشته شده و من نمیخوام حرفه ای راجب این فیلم نظر بدم چون در این صورت تک تک سکانسها باید مورد بررسی قرار بگیره ... دیدن ادامه » و به تک تک اشیا و اکسسوار فیلم باید اشاره بشه مثلا دکور خاص و بسیار معنی گرای بار-کافه ای که در اون نوعی شیر مشتریان رو به نشئه ای عجیب میبره یا نوع لهجه و دیالوگ گویی استثنایی کاراکترها که هرکدام زبان خاص خود را دارند یا آلت قتاله نمادینی که صحنه مرگ زن بالرین رو رقم میزنه و دکور وچیدمان فضایی خانه روشنفکر نویسنده و همسرش یا اولین درگیری گروه تبهکار سپید پوش! با گروه رقیب که همگی ملبس به لباس ارتشی ها! هستند وتجاوزی که بدست انها در صحنه ویرانه تئاتری در حال رخ دادن است (ایا جنگ نمایشی ویرانگر برای تجاوز نیست؟!) و...
موضوعی که من رو وادار به نوشتن این یادداشت کرد شباهت عجیب جوانان انارشیست دهه شصت و هفتاد میلادی و شروع و بلوغ دوران هیپی گری و پوچگرایی آن سالها با جوانان و نسل جدید امروز جامعه ماست, پرتقال کوکی تعبیری است از دوران گذار سنت به مدرنیته, در ایتدای فیلم پیرمردی مست و اوازه خوان , نمادی از گذشته و اعتقادات ویران شده آن توسط جوانان مدرن ضد سنت کشته میشود, با نریشنی درباب نفرت از هرچه پیرمرد مفلوک نماینده آن است, خاصیت سینما و هنر گرفتن ذره بین روی نقاط تاریک و روشن جامعه و بولد کردن نادیدنیهاست و فکر میکنم بدون اغراق وضعیت جامعه امروز ما ابستن همین خشونت سرسام اور فیلم پرتقال کوکی است , روابط اجتماعی بی قید و تعهد فقط برای سرخوشیهای گذران و افسردگی مزمن گریبان گیر عموم و نسلی مابین سنتهای دست وپاگیر اجتماعی-مذهبی و توهم آزادی ناشناخته متفاوت با الگوهای ارزشی تبلیغی اجتماع و پارادوکس و دوگانگی ایی مخرب , نسلی که چشمانشان بر صفحه گوشی و رسانه ها قفل شده و اختیاری که ناخودآگاه از ایشان سلب شده و بجایش در اوج جهالت, توهم دانای کل در وجودشان رسوخ کرده , خشونت حاصل از زندگی در جامعه مطلاتم و آزادی بدون شناخت دوبال پروازی هستند که بجای اوج سقوط حتمی شخص را منجر میشوند و نابودی فرد و چنین اجتماعی به راحتی متصور است.

ای کاش هنرمندان جامعه ما هم بیشتر ببینند و بفهمند و بدانند و متعهدانه با ریشه یابی علل و معلولها به وظیفه خود در جهت نمایش و شناساندن دردهای واقعی اجتماع بیمار بدور از جهت گیری و ترس و کلیشه بپردازند, باشد که از پس این درد زایمان و جراحی سخت نوزادی پاک و مطهر زاده شود.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
برچسب این مطلب را نقد و پیشنهاد انتخاب کردم چون در بخش پیشنهاد قصد دارم از سینمای هند بگویم:
سینمای هند برای بسیاری از ایرانی ها یاداور شعله و جبار سینگ و قدرت و ایمان و امر اکبر انتونی و رقص و اواز و عاشقانه های خوش سر انجام است اما با بررسی کوتاهی میتوان دید که جایگاه امروزی سینمای هند در جهان بشدت تغییر کرده است و همانند جامعه هفتاد دو ملتشان امروز هند سینمایی دارد که هفتاد دو نوع فیلم در ان ساخته میشود و نقطه مبارک و مورد نظر من سینمای اجتماعی هند است که برخلاف سینمای ما با جدیت و تعهد و صداقت در حال نشان دادن نقطه ضعفهای جامعه و مردم و دولت میباشد و با صمیمیتی مثال زدنی و شیرینی دوست داشتنی که برخاسته از فرهنگ صلح طلبانه هندی است هر روز بن و ریشه های اشتباهات سنتی و مذهبی را اشکار میکند و جلوی چشم مردم و مسولان میگذارد و همگی خوب میدانیم انتقاد در جامعه ای با تنوع فرهنگ و تعصبهای گوناگون با جمعیتی بینهایت زیاد چقدر میتواند ترسناک و سخت و خطرناک باشد و اینجاست که من هربار یک فیلم خوب هندی را میبینم از ظرفیت جامعه و ریسک پذیری فیلمسازان و تعهد و شرافت ایشان شگفت زده میشوم و در حسرت داشتن چنین روشنفکران مسولیت پذیر و خالص و دلسوزی به سراغ فیلم بعدی میروم.
درد جامعه هند گاهی کمبود امکانات زیرساختی مثل نبود سرویس بهداشتی و حتی عدم نیاز به آن در بین عموم مردم است و فیلمساز با ساختن فیلمی بنام "توالت" بجنگ این معزل اجتماعی رفته و هم مردم و هم مسولین را به چالش میکشد ویا برای اموزش و شناخت و درک لزوم استفاده از نوار بهداشتی برای بانوان رو به ساخت فیلم "پد من" میاورد و با تقدیر از مردی که پیشروی این فرهنگسازی بوده بصورت ضمنی جامعه را برای پذیرش ان اماده میکند یا وقتی فشار مذهبی زیاد جامعه را تحت فشار قرار داده و مردم را در تعصبات فرقه ای غرق کرده فیلمساز متعهد دانا در فیلم (OH MY GOD)مردی را مستقیم به دادگاه میفرستد تا از خود خدا شکایت کند و او و قوانینش را به چالش بکشد یا در فیلم (PK) شخصیتی بی طرف و ناآگاه را از فضا وارد جامعه مذهب زده میکند تا با نقد منصفانه انچه میبیند و برایش غیر منطقی است جامعه را به بازنگری در تعصبات و باورهای منسوخ نخ نمای پدرانشان وادار نماید. در فیلم "سه احمق" کارگردان در قالبی کلاسیک و طنز و عاشقانه نظام خشک دانشگاهی بدون انعطاف هند را به بوته نقد میکشد و در فیلم "نیوتون" به زیباترین شکل ممکن زیرو بم انتخابات سیاسی و بازیهای سیاستمداران دروغگو و جاه طلب در برابر مردم اشکار میشود و صدها مورد مشابه در سینمایی پیشرو و ارزشمند که لایق توجه و دیده شدن است .
نکته جالبی که برای من مهم و اموزنده و حسرت برانگیز است حضور پر قدرت و حمایت شدید ستاره های جهانی سینمای بالیوود در فیلمهای مستقل و کم هزینه و ضد حکومتی و منتقدانه سینمای هند است تا جایی که من فیلمی از سینمای هند ندیدم که یک یا چند ستاره قدیم یا جدید بالیوود در ان نقش نداشته باشد و این نشان از همراهی طبقه روشنفکر و هنرمند با جامعه و مردم هند است چیزی که متاسفانه روابط خاص و انتظارات مالی و محافظه کاری های سیاسی عکس آن را در سینمای ما رقم زده است.

دیالوگی از فیلم نیوتن:
- میدونی چطور نیوتن دنیا رو عوض کرد؟
+ با کشف جاذبه
--خیر , تا قبل از نیوتن مردم فکر میکردند قوانین متفاوتی بین زمین و آسمان برقراره, بین معبد و کلیسا و بین مردم و پادشاهان , ولی با یک جرقه نیوتن به ما یاد داد طبیعت با همه یکسان رفتار میکنه, اگر یک پولدار و یک گدای فلج همزمان از کوه پایین بی افتن با هم به زمین میخورن نیوتن ثابت کرد همه با هم برابرند.

هیس پسرها فریاد نمیزنند!
لانچر نمایشی است که در نظر اول پادگانی و مردانه بنظر میرسه اما در عمق با بسط به کل جامعه حاوی نکات عمیقتر و جزییات مهمتری میباشد.
حرف اصلی داستان محدودیت و خشم وعقده جنسی است مسائلی که هر روز با انواع مختلفش برخورد داریم, محدودیت اطلاع رسانی و شرم و حیا و سنت و قضاوتهای بیجا دلایلی هستند که قربانیان جوامع اینچنینی را , مجبور به سکوت یا حذف از زندگی یا جامعه میکند. معمولا نوک پیکان تجاوزات جنسی به طرف خانمها است اما تیزبینی و احساس مسولیت نویسنده و کارگردان لانچر بدرستی به سمتی نشانه رفته است که کمتر در معرض دید عموم است چون معمولا چنین فجایعی یا به شوخی گرفته میشود یا اصلا بنابر مصالحی سانسور میشود.
گرسنگان جنسی میتوانند در هر لباسی و هر شکل و جنس و سنی در کمین قربانیان باشند و همه ما چنین منحرفانی رو در مدارس ,باشگاههای ورزشی , مساجد, پادگانها,دانشگاهها, پارکها و حتی کلاس قرآن ! دیده ایم و من مطمنم برای اکثر مردان جامعه ناامنمون نمونه کوچک یا بزرگی از مزاحمت جنسی یا حتی تجاوز جنسی پیش آمده که بعضی از ما شاید بخاطر بی اطلاعی از مصادیق ازار جنسی از اونا گذشتیم و به متجاوز اجازه رشد و گرفتن قربانی بیشتر دادیم. اینجاست که لانچر سازهای متعهد و هوشمند چشم جامعه میشوند این نقطه حساس و پنهان و این تاول چرکین را با طنزی تلخ و دردناک و برنده میشکافند و کثافتش را بیرون می ریزند.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پست کنار لانچر , اخر دنیاست چون به جرم زیباییت قربانی میشوی پس نیستی را انتخاب میکنی و...

ما پسرک مازنی بی دستو پا هستیم که هر چه میتوانند بارمان میکنند و ما میشوریم و میروبیم ,حتی سر و شش و کلیه ها را, اما نطفه دردمان چنان بزرگ است که راهی برای خروج از گلوهامان نمی یابد.

شایدهم پسری بلندبالاییم از جنوب, کرخت از سرمایی که برای بقیه گرماست! و گویا , صدایمان که مرهم فریاد بود زخمهامانرا به پیش زخم عظیم دلهامان خجل مانده! و نیست که یاریمان کند

میتوانیم پسرکی عینکی غرق در داستانهای پلیسی باشیم با توهماتی بسیار! مزحکه ای برای همه با غلو و گنده گویی بی پایان اما متمرکز و نکته سنج

جوانک لمپن لات پرگوی شاخ حسینی هم جزیی از داستان ماست اما خداروشکر به همه ارادت دارد و اشناست اصلا جزیی از ماست

در ... دیدن ادامه » بین ما کم نیستند ناقصهای زشت و چلاق و رذل بزدل ادم فروش حقیر, شایدم اینروزها بیشتر شده باشند؟ این سیمای اوست که رقت انگیز است یا طینتش؟

راستی چرا ستوانک تازه ارتشی عصا قورت داده نمیخندد؟ چرا شوخی و جدی برایش تمایزی ندارد؟

ماییم و مشتی نشانه خروار ماییم و بدو خوب , زشت و زیبا, کوتاه و بلند ماییم و بازرسی و پاسدارخانه و شایگان و بذرافشان, واقعا با همدیگه چیکار داریم اخه؟ چرا مثل آدم نمیاییم دو روز کنار هم زندگی کنیم و عین آدم بریم پی کارمون؟

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
چندتا نکته که بنظرم رسید مطرح کنم:
1. طراحی صحنه کاربردی گویا وساده و جذاب بود اما بنظرم فضای نمایشی تلخ مثل لانچر با اون زونکنهای رنگی اصلا همخونی نداره و ای کاش بجای اونها از زونکن سیاه یکدست استفاده میشد و حتی این زونکنهای رنگی با زمان وقوع داستان در زمان اعلیحضرت همخونی نداره چون قطعا اونموقع زونکن ها این شکلی نبوده
2. سروان بذرافشان در نمایش ادم فاسد و نالایق و رشوه گیر(بخاطر سیگار گرون) و پراشتباه(بخاطر توبیخ های پرونده اش) معرفی میشود و در لحظه خروج از صحنه به سروان شایگان هشدار میدهد که دخالت در این پرونده برایت خطرناک است, اما تا اخر ماجرا بیننده متوجه نمیشود که ایا سروان بذرافشان دخالتی در قتلها و اتفاقات داشته است یا نه؟ و چرا پیگیری این پرونده برای شایگان خطرناک است؟
3. شخصیت خاکستری شایگان برای من جالب بود که در عین دلسوزی و تلاش برای برقراری نظم و اصلاح امور مثل اکثر ما برای پیشرفت خودش حاضر به پا گذاشتن روی ارزشهاش داشت و فی الواقع اینکارو انجام داد
4.ای کاش میزانسن بازیگرها و چیدمان صحنه کمی تغییر میکرد تا بیشتر مواقع بازیگرها بصورت نیمرخ با تما شاچی نباشند که بعضی از دیالوگها و بازیهای صورت و نگاهها گم نشود و از دید تماشاگر پنهان نماند
5. بازی اکثر بازیگرها خوب و اکتها مناسب بود و شخصیت کاراکترها با رفتار و گفتار هماهنگ بود
6. تهویه سالن دیشب مناسب بود و تعدادافراد خارج از ظرفیت هم بسیار منطقی و کم بود
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
تشکر وخسته نباشید خدمت همه عوامل این نمایش
نمره من 4 از 5