چوب الفِ جنسیت زدگی
به قلم گلچهر دامغانی، نویسنده و کارگردان تئاتر

یادداشتی به بهانۀ تئاتر «کد 13»
کارگردان: سوگل جعفری، بازیگردان و مشاور کارگردان: میثاق زارع

مانند بسیاری از چیزهای وارداتی مانند، خودرو، مترو، تلفن همراه،... که فرهنگ درستِ استفاده از آنها هنوز جا نیفتاده در دسترس ما ایرانی ها قرار گرفتند، واژگان لاتین یا به زبان عام «فرنگی» هم اغلب به همین سرنوشت دچار شده اند. از آن جمله واژۀ سکسیم که ابدأ هیچ محلی از شهوت انگیزی در آن نیست و معنی متبادر از آن فقط جنسیت است. پس شاید جنسیت زدگی برگردان مناسبی برای سکسیم باشد، و این یک مکتب نیست بلکه یک نابه‌هنجاری اجتماعی ست، یعنی جانبداری از یک جنسیت برای نادیده گرفتن، سرکوب یا تحقیر ... دیدن ادامه ›› جنس دیگر. این نابه‌هنجاری می تواند هردو جنسیت را نشانه بگیرد و لزوما زنان قربانیان همیشۀ آن نیستند.
مسئلۀ تئاتر «کد 13» هرچه که هست در زیر سایۀ مهیب و دیرپای همین معضل اجتماعی ما رخ می دهد. انتخاب دبیرستان دخترانه مکانی ست که توانسته به شکلی بی ریا و به دور از هیاهوهای فمینستی داستانی را طرح کند که درعین مفرح بودن بسیار اندوهبار و تأسف برانگیز است. شادابی و طراوت دخترانی سرشار از شور زندگی که از زیر لباسهای فرم خاکستری شان هرلحظه انگار می خواهد با نعره ایی خارج شود و در آن میان «آهو» با کورسوی رنگ زرد جورابش آن را به رخ می کشد و دختر چادری کلاس «امینه» اتفاقا، با جلیقۀ آبی اش. درس آن روز «رنسانس» است، که هرچه سعی می کنند حفظ شان نمی شود، که هرگز رنگی از نوزاییِ آن در این محیط نمی بینیم؛ چراکه همۀ مسئلۀ این دختران در سایۀ پرهیز از جنس مخالف تعریف می شود و راه را بر خلاقیت، بلندپروازی و «دو کلام حرف حساب» بسته است. آنها در عین دل انگیز بودن "تصویری" افسرده حال دارند، در عین داشتن هوش سرشار "گیج" به نظر می رسند. و سمبل معصومیت شان در جایی نه چندان دور از کلاس درس شان سلاخی می شود؛ و ایشان نه تنها قربانیان آن هستند که متهمان آن نیز می شوند.
مسئلۀ تئاتر« کد 13» چیزی نیست که مختص نوجوانی باشد چراکه ترکش های آن تا پایان عمر قربانیان آن را دچار لطمه می کند و اجتماع ما از آن رنج می کشد. چرا باید در سال 98 هنوز در اخبار بخوانیم که مدرسین مرد از درس دادن به دختران در مدارس منع شده اند و در صورت تخلف سرو کارشان با دستگاه قضاست؟ کجا خوانده اید پیامبری در حال موعظه و تعلیم، زنان را از صفوف مشتاقان بیرون کرده باشد؟ مگر در همین ایران خودمان در دهات رفسنجان هفتاد سال پیش زنی اولین مکتب را تأسیس نکرد تا در آن به دختر و پسر در کنار هم، خودش، درس قرآن بدهد؟ مقام معلمی اگر مقام انبیاء ست پس به بهانۀ جنسیت دریغ کردنی نیست.
«کد 13» بهره مند از بازیگران بسیار مستعدی ست که به لطف بازیگردانی میثاق زارع که خود از بازیگران شاخص این چندسالۀ تئاتر بوده، به خوبی از پس بازی باورپذیر و نگه داشتن ریتم درست برآمده اند. بار دیگر این بازیگران نشان دادند که با وجود نبود حمایت مالی و در اختیار نداشتن سالنی بی حجمۀ اجراهای پشت سرهم، می توان کار آبرومند و بی ادعایی به روی صحنه برد و کورسوی تئاتر را روشن نگه داشت. شاید اگر در این سالن که به لحاظ فنی بسیار محدود است اینقدر اجراهای پشت سرهم نبود، گروه «کد 13» می توانست از بهرۀ نوری بیشتری برای کلاس دخترانۀ کم فروغش برخوردار شود، که منظور ابدأ طراحی نور به خصوص نیست، بلکه فقط تعداد پروژکتورهای بیشتر برای روشن کردن گوشه های کم نورتر صحنه است؛ و البته که به صاحبان سالنها هم نمی توان چندان خرده گرفت، وقتی حمایت دولتی از تئاتر تا این اندازه ناچیز است.
تئاتر«کد13» یک نمایش بازیگر محور است. این امر در عین اینکه نکتۀ مثبت کار هست اندکی هشدار می طلبد. چرا ما اکثرأ در متون نمایشی ایرانی مواجه با نمایشنامه هایی هستیم که واضح است متن فقط دستمایه بوده است نه یک نوشتۀ «استخوان دار» که بازیگران و آنها که هدایتشان کرده اند «ناجی» متن شده اند، نه «ایفا کنندۀ» آن؟ چرا نام نویسنده بر همۀ این بروشورهای رنگ به رنگ بی جهت سنگینی می کند؟ نمایشنامه دوخط ایده نیست- که البته در «کد 13» گروه اجرایی فراتر از این رفته اند- بلکه بازتاب دغدغه، اندیشه و فرهنگ یک کشور است که باید در تاریخ ادبیات آن به یادگار بماند و چه بسا از مرزها گذر کند. پس کار می طلبد. کارِ در تنهایی یک «نویسنده».

سلام و ارادت خدمت دوستان خوب تیوالی
بیش از ۳ماه برای تولید نمایش “سوختن” وقت و انرژی صرف شد، با وسواس و تمرینات فشرده تلاش کردیم کاری را آماده ی اجرا کنیم که برای شما ارزش صرف وقت و هزینه را داشته باشد. به احترام شعور خودمان و مخاطب مان از ابزارهای مختلف “مشتری جذب کن” و فریب دهنده که با ذات نمایش و تئاتر در تضاد و تناقض است، دوری کردیم و شرافت کاری مان را به ریال نفروختیم.
اینکه خروجی کار چقدر موفق و مقبول باشد،داوری اش با شماست و نظر شما هرچه باشد قابل احترام است برایمان.
اما حالا که نمایش به صحنه رسیده است از همین ابتدا طوفان حوادث مترقبه و غیر مترقبه آنچنان که می دانید در گرفته است. نه جایی برای تبلیغ مانده، نه برای اطلاع رسانی. پس از این دریچه‌ی کوچک باقیمانده که آن سویش خانواده ای بزرگ از حرفه ای ترین مخاطبان تئاتر حضور دارند شما را صدا می زنیم و به دیدن نمایش سوختن دعوت می کنیم. قدم تان به روی چشم ما.

با احترام/علیرضا آرا ، علیرضا اولیایی

سلام و ارادت به تمام مخاطبین محترم و فرهیخته‌ی سایت تیوال و دنبال کنندگان تئاتر
با توجه به شرایط پیش آمده در کشور و قطع شدن اینترنت که ما متاسفانه هیچ راهی برای تبلیغات نداریم، ما (تیم اجرایی نمایش«کد۱۳») از شما عزیزان و همراهان تئاتر -که فقط شما تئاتر را سرپا نگه‌ داشتید- درخواست می‌کنیم برای تمام کار‌های روی صحنه به هر شکلی که خودتون می‌دونید تبلیغ کنید که در این چند روز لااقل تئاتر به کار خودش ادامه بده.
با تشکر.

روز حشر نمایشیه که براش زحمت کشیده شده
تمرین زیاد شده
خیلی روش کار شده
عشق توشه
بین بازیگراش
برای همین نمی‌تونی نبینیشون
برای همین نمی‌تونی دست نزنی براشون.
دمتون گرم و دمتون گرم

-اونشب کجا بودی؟
لانچر ۶
-چی شد؟
صدای شلیک اومد، رگباری بعدش تک تیر
-از کجا؟
از لانچر ۵
-کیا بودن؟
دور بود... نفهمیدیم آقا.

نمایشی عالی با متنی درخشان و بازی‌های درجه یک و کارگردانی تمیز و صحنه‌ی جذاب و نور خوب و...
لذت بردم
از همه چیز
این نمایشیه که باید سالنش پر باشه و بود خدارو شکر
این نمایشیه که باید تو سالن بزرگ‌تر و با گنجایش بیشتر اجرا بره و امیدوارم این اتفاق بیفته.

دمتون گرم. کیف کردم

و ما چه معصومامه تن می‌دهیم به این شن‌بادی که به مرور محومان می‌کند...
لذت بردم

بسیار لذت بردم از تماشای این کار
کیف کردم
دمتون گرم و خسته نباشید

کاری رو که تعریفش رو در جشنواره‌ی دانشجویی شنیده بودم
نمایشی با کارگردانی مسلط و درست بهار رضی‌زاده و بازی های اندازه و استاندارد
بدون ادعا و بدون ادا و اطوار
با ریتمی درست و تایمی مناسب
با متنی ساده از رسول کاهانی. تکرارِ روایت و تکمیل روایت در اثر تکرار از یک موقعیت ساده در شرایطی ساده.
به نوعی ابسوردی که همه در زندگی روزمره باهاش سر و کار داریم و این روزها داره شکلی ترسناک به خودش می‌گیره.
خسته نباشید به همه‌ی اعضای گروه